Methodisch Werken

Methodisch of planmatig werken betekent dat je systematisch en doelgericht werkt vanuit een bepaalde visie. 
Dit doe je door – in dialoog met kind, jongere en/of gezin - een aantal stappen te doorlopen. 

In dialoog met de betrokkenen maak je weloverwogen keuzes. Kinderen, jongeren en gezinnen mogen van jou en je collega’s een kwaliteitsvolle dienstverlening verwachten. Terugkoppeling en reflectie op de trajecten, bijvoorbeeld door casuïstiekbespreking en intervisie is belangrijk om het professioneel handelen en dus de dienstverlening te verbeteren.

Onderzoek en analyse 

Methodisch werken begint met een gedegen onderzoek naar de situatie van naar de persoon in de situatie. Je wil een totaalbeeld krijgen van de persoon en zijn context om ervoor te zorgen dat je hulpverlening aansluit bij de unieke behoeften van de ouder, kind of jongere.   

Daarvoor kun je verschillende informatiebronnen raadplegen.  
Vanuit een onderzoekende houding ga je in gesprek met de cliënt zelf, de familie of netwerk en andere professionals.  
Hierbij heb je ook veel aandacht voor de behoeften van de cliënt. Wat heeft de cliënt nodig om kansrijk op te groeien?  

Doelgericht 

Je weet inmiddels meer over de cliënt en zijn behoeften. Met deze informatie stel je een plan op waarin je samen met je cliënt specifieke doelen stelt, waaraan je tevens specifieke acties koppelt waarmee je deze gaat bereiken. 

Planmatig en procesmatig 

Planmatig werken houdt in dat je via een afgesproken wijze, via een planning van activiteiten, taken uitvoert.  
Procesmatig werken gaat over het ‘hoe’. Op welke wijze werk je samen aan de genoemde punten en problemen.

Evalueren en bijstellen  

Eén a twee keer per jaar evalueer je samen met je cliënt of het plan nog aansluit bij de wensen en behoeften. Wellicht zouden de doelen aangepast kunnen worden, zodat je je cliënt nog beter kan helpen.  
Methodisch werken is een cyclus. Dus tijdens het evalueren stel je misschien wel weer nieuwe doelen op, die je ook weer op de doelmatige wijze rapporteert. 

In ondersteuning en hulpverlening wordt methodisch werken gezien als een heel belangrijk aspect van professionaliteit en vakmanschap.  

Bij methodisch werken gaat het niet meer om intuïtief handelen, maar om een methodische en systematische aanpak waaraan voordelen zijn verbonden: 

• De kans op fouten neemt af omdat er meer greep is op wat er gebeurt en men verder vooruit kan (moet) zien; 
• Zowel de ander als jijzelf weet wat er verwacht mag worden; 
• Het eigen handelen kan beter geëvalueerd worden om zo nodig het handelen te verbeteren; 
• Anderen krijgen een duidelijker beeld van de werkzaamheden en van datgene waarvoor men staat.

Methodisch werken is eigenlijk een vorm van procesbesturing. Het heeft als doel iets op een beheerste, gestructureerde en gecontroleerde wijze te laten verlopen. In de zorg- en dienstverlening komt methodisch werken vaak voor. 
Methodisch werken heeft vier kenmerken: 

• Het handelen is doelgericht. 
• Het handelen is systematisch: het verloopt volgens van tevoren geplande stappen. Deze stappen zijn afgeleid van de doelstelling. 
• Het handelen is procesmatig: de verschillende stappen sluiten op elkaar aan. Daarbij wordt rekening gehouden met het effect dat de ene stap op de andere heeft. 
• Het handelen is bewust: De uitvoerder weet wat hij doet (planning) en waarom (doel). 

 In het boek ‘Basisboek methodisch werken in het sociaal domein’ van B. Buyten is deze theorie uitgewerkt in een basismodel voor methodisch werken.