In Zorgen voor mama vertellen zes mama’s over wat het betekent om met je gezin in armoede te leven, en over hoe moeilijk het is om met het oordeel van anderen om te gaan, maar ook over hoe sterk ze zijn. Kristel Verbeke gaat samen met coaches Claudia en Joost het gesprek aan met die gezinnen, over hun leven in armoede.
Wat is jouw rol in Zorgen voor mama?
“Mijn rol loopt gelijk met mijn functie bij Kind en Gezin, namelijk gezinnen ondersteunen. Wat ik voor de gezinnen in het programma doe, doe ik ook in mijn job als sociaal werker. Elk aspect van mijn job komt dus aan bod. Naast het begeleiden van de gezinnen, geef ik ook duiding over kansarmoede om een ruimer verhaal te schetsen, want kansarmoede draait niet enkel rond het gebrek aan geld.”
Hoe was het voor jou om mee te werken aan dit programma?
“Het was een pittige, maar fijne ervaring. Ik ben blij dat ik mocht meewerken aan dit boeiende project! Het was ook heel spannend om tijdens mijn werk gefilmd te worden. Gelukkig was ik snel gewoon aan de camera’s en stond ik er niet meer bij stil dat alles werd opgenomen.”
“De opnames waren heel intensief. In totaal werkte ik een half jaar mee aan het programma. Daardoor moest ik een van mijn teams in de steek laten en dat voelde wel dubbel. Ik werd gelukkig enorm gesteund door mijn collega’s! Dat deed echt deugd. Ik ben mijn collega Dominique ook heel dankbaar omdat ze voor mij is ingesprongen om een van mijn teams te ondersteunen. Zij deed dat fantastisch!”
Wat was voor jou het mooiste moment?
“Er zijn verschillende momenten die mij geraakt hebben. Zo heb ik met een van de mama’s een sterke vertrouwensband opgebouwd. Het deed me iets om te zien hoe ze zich steeds meer openstelde. Er zijn ook nog veel andere mooie momenten, maar ik ga nog niet teveel verklappen. (lacht) Ik laat jullie die momenten zelf ontdekken.”
Welke boodschap wil het programma de kijker meegeven?
“De realiteit. Het programma wil mensen laten zien wat een impact armoede heeft en waar de gezinnen allemaal tegenaan lopen. Daarnaast toont het ook de kracht van die mama’s en hun gezin. Het vraagt immers veel veerkracht om elke ochtend op te staan en telkens weer de strijd tegen armoede aan te gaan.”
Wat hoop je dat het programma teweeg zal brengen?
“Ik hoop dat er meer begrip en mildheid tegenover mensen in armoede ontstaat. Het is heel bijzonder dat die mama’s een inkijk geven in hun leven. Dat is niet vanzelfsprekend. Mensen die in armoede leven voelen vaak schaamte, schuld en de angst om veroordeeld te worden. Ik geloof dat kijkers zich beter kunnen inleven en meer begrip kunnen tonen door die verhalen in combinatie met de duiding die we geven. Ik vind het erg om te zien hoe snel mensen oordelen over elkaar zonder dat ze weten welke bagage iemand met zich meedraagt. Ik hoop dat we dat met het programma kunnen doorprikken."
"Ik hoop vooral op structurele veranderingen zodat er fundamenteel iets kan veranderen. En dat dit programma laat inzien dat de manier waarop bepaalde zaken in onze maatschappij georganiseerd zijn, armoede in stand houden. Ik ben erg benieuwd naar de reacties die Zorgen voor mama gaat uitlokken!”
Sinds wanneer werk je voor Kind en Gezin? Wat trok jou aan om deze job te doen?
“In 2004 startte ik bij Kind en Gezin als provinciaal consulent doelgroepen. Dat was een nieuwe functie om de lokale teams te ondersteunen bij het werken met maatschappelijk kwetsbare gezinnen. Ik was vooral betrokken bij het thema kansarmoede. Ik oefende die functie graag uit, maar ik miste de praktijk."
"Enkele jaren geleden begon ik als sociaal werker bij twee lokale teams. Eindelijk terug naar de praktijk! Ik was daar heel blij mee. Ik voelde meteen dat deze functie me op het lijf geschreven is."
Wat houdt je job concreet in?
“Als sociaal werker ondersteun ik maatschappelijk kwetsbare gezinnen. Ik wil de maatschappelijke participatie van die kinderen en gezinnen versterken, om op die manier hun rechten te garanderen en de sociale ongelijkheid weg te werken. Er zijn veel gezinnen die het moeilijk hebben en geconfronteerd worden met complexe thema’s zoals kansarmoede, verslavingen, een gebrek aan een sociaal netwerk of intrafamiliaal geweld. Het is dan mijn taak om met die gezinnen in gesprek te gaan en om samen met hen te kijken waar zij mee aan de slag willen, welke eerste stappen ze willen en kunnen zetten en wat zij nodig hebben in hun specifieke situatie.”
“Ik sta stil bij de zorgen van gezinnen, bij wat er goed gaat en waar ze van dromen. Van daaruit ga ik samen kijken wat we eerst aanpakken. Als sociaal werker wil ik (terug) hoop creëren. Daarnaast ga ik ook mee op pad om samen de eerste stappen te zetten. Zo neem ik bijvoorbeeld samen contact op met het CLB of het OCMW. Op deze manier probeer ik drempels te verlagen en bruggen te bouwen tussen de gezinnen en de andere diensten die hen kunnen ondersteunen.”
Wat vind je het moeilijkste aan je job?
“De steeds terugkerende frustraties over administratie. Het vergt veel tijd om gezinnen te helpen met hun papieren. Je moet voor alles naar andere diensten met telkens weer andere papieren. Armoede is een fulltime job waarbij gezinnen proberen te overleven. Zij vinden dan vaak de energie niet meer om alles uit te pluizen. En dat heeft natuurlijk heel wat negatieve gevolgen. Zo mislopen gezinnen een hogere tegemoetkoming of gaan ze niet meer naar de dokter omdat ze geen tussenkomst krijgen.”
“Wat ik ook heel moeilijk vind aan mijn job, zijn de schrijnende situaties die ik regelmatig tegenkom. Dat raakt mij elke keer opnieuw. Tot slot kan ik me ergeren aan de gigantisch lange wachtlijsten. Wanneer een mama zich eindelijk openstelt voor hulp, krijgt ze te horen dat ze nog een jaar moet wachten vooraleer ze bijvoorbeeld thuisbegeleiding kan krijgen. Dat werkt toch niet motiverend?"
"Maar vergis je niet, die frustraties zijn tegelijk mijn drijfveer om mijn werk goed te doen, en om na te gaan of elk gezin echt krijgt waar het recht op heeft.”
Waarom doe je dit werk zo graag?
“Ik hou van de contacten met de gezinnen. Er zit een diepgewortelde strijdvaardigheid tegen onrecht in mij. Dat drijft mij. Ik vind dat iedereen het recht heeft om gelukkig te zijn en om zijn leven zelf vorm te geven. Niemand mag uitgesloten worden in de maatschappij. Dat is (natuurlijk) de basis van mijn job.”
“Het is ook hartverwarmend om te zien hoe gekwetste ouders zich terug durven openstellen en een vertrouwensband met mij aangaan. Ouders opnieuw in zichzelf laten geloven en hen laten groeien: dat vind ik heel belangrijk. Niet alleen voor de ouders zelf, maar ook voor hun kinderen.”
Wat hoop je in de toekomst nog te verwezenlijken binnen jouw functie?
“Ik wil nog meer inzetten op alle aspecten van mijn job. Ik werk nu eerder op het niveau van de gezinnen dan op beleidsniveau of samen met partners. Omdat ik in twee lokale teams werk heb ik daar spijtig genoeg minder tijd voor. Verder wil ik me blijven engageren om interprofessioneel samen te werken met de collega’s in mijn teams. Het is belangrijk om casussen en complexe thema’s te bekijken vanuit de verschillende disciplines in het team, zoals verpleegkundigen, gezinsondersteuners, psychopedagogen, intersectorale medewerkers en sociaal werkers en dat in nauwe samenwerking met onze partners. Want hoe beter je jouw partners kent, hoe vlotter je samen dingen kan verwezenlijken.”
Op dinsdag 12 december 2023 start het derde seizoen van Zorgen voor mama. In de eerstse aflevering gaat onze sociaal werker Claudia met Kristel langs bij Rebecca en Pirre. Het koppel heeft 4 jonge kinderen, en een schuldenberg van meer dan 40.000 euro. Bekijk de trailer.
Herbekijk het tweede seizoen van Zorgen voor mama op VRT MAX.
Lees het persbericht op Eén
