Psychisch kwetsbaar ouderschap. (KOPP/KOAP)

In gesprek met ouders

Waar kan je op letten als je met ouders in gesprek gaat? En wat als ouders niet mee willen in dit verhaal?

Waar let je op in gesprek met ouders?

  • luisteren zonder meteen in actie te komen.
    Laat oordeel achterwege, wees mild en erken de uitdaging waar ouders mee te kampen hebben. Op die manier bied je ouders de veiligheid om echt hun zorgen en noden te delen. 
  • regie zoveel mogelijk bij de ouder laten.
    Ook al hoor je misschien zorgwekkende dingen. Neem ouders niet meteen alles uit handen en grijp niet meteen ongevraagd in. Ouders willen zelf meestal ook dat het beter loopt thuis. Vraag hen wat ze nodig hebben en welke ondersteuning ze graag willen om dat mogelijk te maken. Pas als de veiligheid en het welzijn van de kinderen ernstig in het gedrang zijn en ouders niet bereid zijn om samen oplossingen te zoeken, kan het nodig zijn om toch verdere stappen te zetten. Dit is niet het eerste wat je doet. 
  • je eigen triggers en valkuilen kennen.
    Misschien heb je zelf kinderen, voel je erg mee met het lijden van de kinderen of frons je de wenkbrauwen bij acties van ouders die niet stroken met je eigen waarden. Wees je hiervan bewust en laat je er niet door leiden. Zie mensen in de eerste plaats als ouder, niet enkel als patiënt.
  • nadenken over de vorm van het gesprek. 
    Voor ouders is een gesprek over ouderschap één van de spannendste dingen die ze kunnen doen. Verlaag dus de drempel door hier geen ongemakkelijke moment van te maken. Praat met elkaar van mens tot mens, bijvoorbeeld terwijl je samen iets gaat doen: een wandelingetje, iets lekker klaarmaken of een tussendoortje eten. 

Wat als ouders niet mee willen in dit verhaal?

Niet alle ouders zullen meteen op je aanbod ingaan om te spreken over ouderschap of het welzijn van de kinderen. Dit is soms erg (té?) spannend. Daarnaast kan er ook gebrek zijn aan ziekte-inzicht of ontkennen ouders dat hun ouderschap lijdt onder hun aandoening uit angst voor mogelijke gevolgen. Als hulpverlener ga je hier best zorgzaam mee om:

  • Voorzichtig! Wie bepaalt het probleem/de nood?
    Respecteer de waarden van de ouders en vraag altijd goed na wat hun drijfveren zijn. Acties die in eerste instantie ongepast lijken, kunnen legitieme gronden hebben en hoeven niet noodzakelijk problematisch te zijn.
  • Blijf mild. Zie ook de problematiek van de ouder.
    Wanneer iemand het psychisch moeilijk heeft, is het logisch dat niet alles even vlot blijft verlopen thuis als voordien. De lat hoeft ook niet op 100% te liggen. 
  • Zie het lijden van de ouder.
    Ook als ouders in ontkenning gaan, lijden ze onder de situatie. Zie hoe zij ook slachtoffer zijn van de situatie en proberen te roeien met de riemen die ze hebben. Erken hun lijden en hun inspanningen.
  • Verwacht geen knieval van de ouder waarbij de problematiek wordt ‘toegegeven’. 
    Ook zonder een knieval is het mogelijk om samen de kinderen te ondersteunen. Vermijd te grote woorden en diagnoses als dat gevoelig ligt. We hebben die termen niet nodig om hen hulp aan te bieden rond het ouderschap. Ouders kunnen vaak wel zeggen dat ze stress hebben en dat een steuntje in de rug welkom is.
  • Geef iemand de tijd.
    Keuzes van ouders zijn niet in steen gebeiteld. Luister naar de bezwaren en kom eraan tegemoet indien mogelijk. Kijk naar een ‘niet’ als een ‘nog niet’. De ouder wil ‘nog niet’ spreken over ouderschap. Dat wil niet zeggen dat de vragen er niet zijn. Misschien is het het moment nog niet. Kom regelmatig terug op je aanbod.
Gerelateerde thema's