Volgens Naomi wordt de rol van sociaal werker vaak onderschat. “Het gaat niet alleen om praten en koffiedrinken. De inhoud van de job verschilt sterk per regio. In sommige steden zijn er veel diensten waarnaar we makkelijk kunnen doorverwijzen, maar in onze regio loop ik letterlijk mee met ouders. Ik wijs hen op hun rechten en begeleid hen naar de juiste hulp. Mijn doel is om hen sterker te maken in hun eigen kunnen.”
Ze benadrukt het belang van samenwerking: “Zonder partners, zoals het CLB, OCMW, CAW en Huizen van het Kind, kunnen wij ons werk niet doen. Samen bespreken we de situatie van gezinnen in detail om hen zo goed mogelijk te ondersteunen. Ik ben vaak een tussenpersoon, want voor ouders is het een grote stap om hulp te zoeken.”
Het taboe van armoede en sociaal isolement
Armoede blijft een groot maatschappelijk probleem, en daar staat Naomi op 17 oktober, de Werelddag van het Verzet tegen Armoede, graag bij stil. “Het is belangrijk dat we ons ervan bewust zijn hoeveel armoede er nog steeds is. Veel gezinnen in armoede erkennen hun situatie niet of durven er niet over te praten. Verdoken armoede is overal. Niemand is immuun, iedereen kan ooit in armoede terechtkomen. Dat is altijd een vorm van onrecht.”
Naomi roept de samenleving op om vriendelijker en zorgzamer met elkaar om te gaan. “We kunnen ons allemaal meer openstellen, zonder oordelen. Vrijwilligerswerk doen bij organisaties kan, maar ook als buur of vriend kan je iets betekenen. Zeg gerust: ‘Wist je dat er bij Kind en Gezin ook sociaal werkers zijn? Zij zijn er voor iedereen, en hun dienstverlening is gratis en voor iedereen."
Ze vindt het belangrijk om vooroordelen rond armoede te doorbreken. “Veel ouders in armoede voelen zich tekortschieten tegenover hun kinderen, terwijl ze ondanks de stress elke dag het beste van zichzelf geven.”
Naomi vertelt dat armoede vaak samengaat met sociaal isolement: “Veel mensen moeten uit financiële redenen hun sociale en culturele activiteiten beperken. Wat we soms niet beseffen, is hoe geïsoleerd mensen in armoede leven. Wij zijn soms de enigen die hen op een dag of zelfs in een hele week zien. Dat doet mentaal en fysiek heel veel met iemand.”
De stress die armoede met zich meebrengt, is enorm. Toch stuit Naomi vaak op barrières binnen het zorgsysteem: “De realiteit is dat we te maken hebben met lange wachtlijsten: voor kinderopvang, huisartsen of sociale woningen. Je kan geen toverfee spelen die alles oplost. Dat kan frustrerend zijn, vooral als ik niet meer voor een gezin kan doen dan ik zou willen.”
“Ik ken gezinnen die dreigen op straat te belanden. Helaas kan ik geen woning toveren voor die gezinnen. In zulke situaties stel ik samen met ouders noodscenario’s op: ‘Is er al via een instantie zoals OCMW of CAW hulp gevraagd? Kan je terecht bij familie? Is een tijdelijke opvang bij het CKG mogelijk?’”
Vertrouwen opbouwen en de kracht van kleine gelukjes
“We gaan bij álle gezinnen langs, ook bij modale gezinnen. Het is mooi als ouders die eerst gesloten waren, me aan het einde van de begeleiding spontaan bellen of een berichtje sturen. Dat zijn de kleine gelukjes die tellen. Dan weet ik: ik heb hun eigenwaarde kunnen versterken.”
Naomi benadrukt dat het ouderschap onzeker maakt, en dat geldt voor iedereen. “Zelf mama worden was één van de meest ingrijpende ervaringen in mijn leven. Dat is herkenbaar voor veel ouders. Ouderschap maakt je kwetsbaar, dus is het belangrijk om die ouders in hun eigen waarde te laten.”
Ze vertelt hoe vertrouwen groeit door kleine gebaren: “Laatst was ik op huisbezoek bij een mama die weinig babyspullen had. Ondanks eerdere bezoeken durfde ze me pas een dag voor de bevalling in de auto te vertellen dat ze eigenlijk nog niets voor haar baby had. Je merkt dat een vertrouwensband opbouwen veel tijd vraagt. Uiteindelijk zijn we samen naar een ruilwinkel gegaan. Voor mij zijn dat kleine gelukjes: het moment waarop een ouder me vertrouwt.”
Reflecteren om te groeien
“Tijdens mijn studie werd ik gek van alle reflectieverslagen, maar het heeft me geholpen om dat nu automatisch te doen. Na elk gesprek denk ik na: ‘Waarom reageerde die ouder zo? Wat zei ik precies? Hoe kan ik dat in de toekomst anders aanpakken?’ Die reflectie zorgt ervoor dat ik blijf groeien, zowel als persoon als in mijn job.”
Naomi ziet sociaal werk als een proces waarin je kleine maar betekenisvolle veranderingen teweegbrengt. “Het gaat er niet om dat je voor iemand een vis koopt, maar dat je hen leert vissen. Dat is de essentie van ons werk. Wij zorgen ervoor dat ouders zelf de tools krijgen om verder te kunnen.”
Ze besluit: “Bij Kind en Gezin werken sociaal werkers met uiteenlopende expertises. De ene helpt bij het regelen van Groeipakket of zorgtoeslagen, de andere begeleidt bij verontrustende situaties. Het belangrijkste is dat we een veelzijdige kennis hebben en elkaar versterken. Zo kunnen we, ieder op onze manier, dat ene steentje in de rivier verleggen.”
