Marthe
- Studeerde Maatschappelijk Werk en haalde een masterdiploma in Gender en Diversiteit.
- Is contextwerker in gemeenschapsinstelling De Zande, campus Beernem.
- Woont in Meulebeke. Verbouwt momenteel een huis in Brugge en hoopt snel te verhuizen.
- Spreekt graag af met vrienden en houdt haar conditie op peil door te lopen.
- Werkt bijna vier jaar voor Jeugdhulp.
Marthe houdt enorm van de variëteit in haar job als contextwerker. Ze ademt en straalt energie uit als ze over haar werk praat. Haar antwoord op de vraag wat ze het moeilijkst vindt in haar job? “In samenspraak met de jongere stippelen we een individueel traject uit. Als het traject anders of verkeerd loopt, is dat soms moeilijk, maar we leren elke dag bij.”
Ook benieuwd hoe de dag van Marthe eruitziet?
9:00 Oriëntatiegesprek
“Amélie* is een van de jongeren die deze maand werd aangemeld in De Zande. We plannen met iedere nieuwkomer zo snel mogelijk een oriëntatiegesprek. Dat is een verkennend gesprek dat ons helpt om een traject op maat van de jongere uit te stippelen. De trajectcoördinator spreekt met Amélie en ik focus me op haar ouders en andere mensen in haar omgeving. Uit mijn gesprekken met de consulent van de sociale dienst jeugdrechtbank, hulpverleners en de ouders blijkt dat Amélie de feiten pleegde door wat er zich in haar omgeving afspeelt. Mijn ervaring leert me om niet op die gepleegde feiten te focussen, maar wel op het bredere plaatje.”
“Het oriëntatiegesprek met de belangrijkste mensen uit de omgeving verloopt telefonisch, bij de ouders thuis, digitaal of de ouders komen naar hier. Ik merk dat het vaak toch comfortabeler voelt als het oriëntatiegesprek in de eigen thuissituatie plaatsvindt. Zo’n gesprek verloopt via een leidraad. Dat is een wetenschappelijk onderbouwde tool waarin we de verschillende levensdomeinen overlopen.”
“Na een drietal weken leggen we alles samen: de gesprekken van Amélie met de trajectcoördinator, mijn gesprekken met de ouders en de andere mensen uit haar omgeving en de leefgroepobservaties met de individuele begeleider. Dan spreken we een advies uit waarbij we aangeven waar Amélie terecht moet komen na De Zande. We bekijken ook de sterke domeinen in haar leven en besteden extra aandacht aan de werkpunten.”
11:00 Trajectoverleg
“Elke jongere krijgt om de twee weken een trajectoverleg. Vandaag zitten we samen met Kiara* en verschillende experten uit ons team: de leerlingenbegeleider voor schoolzaken, de individuele begeleider in de leefgroep, de trajectcoördinator en de contextwerker. We overlopen Kiara’s traject. Hoe voelt zij zich in de leefgroep? Wat loopt er goed en wat gaat minder vlot? We bespreken ook de toekomst van Kiara. Wat gebeurt er na De Zande? Zijn er al andere voorzieningen aangeschreven? Als de jongere naar huis mag, dan focussen we op een veilige terugkeer.”
13:00 Praktische bespreking
“Na het trajectoverleg stapelen de to do’s zich op. Er moeten nog heel wat praktische zaken geregeld worden, zoals afspraken maken met de ouders voor het weekendverlof van de jongeren. Alles wat niet aan bod kon komen tijdens het trajectoverleg om 11 uur wordt nu besproken.”
14:00 Zitting bij de jeugdrechter
“Als het einde van de termijn in De Zande nadert, wordt de jongere samen met zijn of haar individuele begeleider, de consulent en ikzelf bij de jeugdrechter verwacht. Voor die zitting sturen wij een verslag naar de jeugdrechter. Daarin staan we stil bij de werkpunten en de doelstellingen in de leefgroep. Het is de consulent die gericht advies geeft aan de jeugdrechter. Tijdens de zitting bij de jeugdrechter wordt mijn visie gevraagd omdat ik een overkoepelende blik heb over het hele traject van de jongere.”
“Door de coronamaatregelen vinden de zittingen meestal digitaal plaats. Die digitale momenten zijn een grote tijdsbesparing aangezien ik over heel Vlaanderen werk. Toch heeft een fysieke zitting in het kabinet van de jeugdrechter ook meerwaarde, want je kan meer in detail gaan en nuances leggen. Voor de jongere is het vaak ook een extra drempel om digitaal te vergaderen.”
15:00 Intakegesprek met andere voorzieningen
“Na De Zande gaan de jongeren naar een andere voorziening. Deelnemen aan de intakegesprekken van jongeren met die andere voorzieningen is een belangrijk aspect van mijn job. De mogelijkheden na De Zande zijn uitgebreid: terug naar huis, leefgroepwerkingen, kamertraining, begeleid zelfstandig wonen, hulp inschakelen voor contextbegeleiding ... Als de jongere naar een voorziening verhuist waar jongeren in een leefgroep of een studio wonen, probeer ik langs te gaan met de jongere zelf. Zo kan de jongere zien waar hij of zij terechtkomt.”
17:00 Gesprek voor verlof
“De meeste jongeren worden hier drie maanden geplaatst. De eerste maand mogen ze De Zande niet verlaten. Na een maand vragen wij toestemming aan de jeugdrechter. Als die instemt, mag de jongere naar huis, of naar een plaats die als thuis aanvoelt voor de jongere. In vakjargon heet dat ‘op verlof gaan’. Soms worden daar voorwaarden aan verbonden, zoals dat de jongere De Zande enkel onder onze begeleiding mag verlaten. Dat verlof moeten we altijd goed voorbereiden, want de veiligheid van de jongere primeert. Zo gaan we voor het verlof ingaat altijd al eens met de jongere naar huis en maken we concrete afspraken met de ouders of andere mensen uit de nabije omgeving.”
*Amélie en Kiara zijn fictieve namen.
De Zande in verandering
- In gemeenschapsinstelling De Zande verblijven jongeren tussen 12 en 18 jaar die een delict hebben gepleegd of daarvan worden verdacht.
- Tot voor kort was de campus in Beernem de enige gesloten campus die uitsluitend meisjes opvangt. Dat is veranderd sinds mei 2022, toen twee leefgroepen omgevormd zijn tot jongensleefgroepen.
- Door het nieuwe jeugddelinquentierecht gaan jongeren met een moeilijke thuissituatie alleen nog naar gespecialiseerde hulp in private voorzieningen (veilig verblijf). De komende jaren worden daarvoor 150 plaatsen gecreëerd. De gemeenschapsinstellingen vangen nu alleen nog jongeren op die een delict gepleegd hebben of daarvan verdacht worden. De jeugdrechter kan wel nog een time-out-verzoek uitspreken bij een verontrustende situatie.
3 weetjes over contextwerkers
- Als contextwerker kom je terecht in een multi-expertise team dat bestaat uit een leefgroep-team, trajectcoördinatoren en leerkrachten. Marthe: “Vroeger stond mijn functie bekend als medewerker sociale dienst. Nu zetten we heel hard in op de context van de jongere.” Het verschil tussen een contextwerker en een jongerenbegeleider is het pedagogische aspect: begeleiders staan in voor de individuele begeleiding en de opvang van de jongeren in de leefgroepen en zijn continu betrokken bij de jongere.
- Als contextwerker werk je in duo met een trajectcoördinator, die psycholoog is. De psycholoog voert meestal de gesprekken met de jongere zelf, terwijl de contextwerker gesprekken aangaat met de omgeving en hulpverleners van de jongere.
- In Beernem verblijven jongeren die uit heel Vlaanderen komen. “Daardoor ben ik vaak onderweg en vind je me in alle uithoeken van Vlaanderen, voor zittingen in de jeugdrechtbanken, op bezoek bij de jongere thuis of op verkenning in voorzieningen.”
