Wie is Fatima?
- Sinds 2005 gezinsondersteuner voor Kind en Gezin. Eerst in Gent, daarna in Beveren en sinds 2017 in het lokale team Zuid-West Waasland.
- Werkt met haar collega’s vanuit het regiohuis in Sint-Niklaas.
- Volgde de driejarige opleiding Jeugd- en gehandicaptenzorg.
08:30 Eerste afspraak in het regiohuis
Fatima’s eerste afspraak is met een zwangere mama die ze al enkele jaren begeleidt. De vrouw laat weten dat haar dochter van 2,5 jaar vandaag ziek is en niet naar school kan. Fatima stelt voor dat ze haar dochter meebrengt als ze niet te ziek is, zo kan het gesprek toch doorgaan. “De mama heeft het moeilijk en ik wil haar zo snel mogelijk spreken.”
Afspraken die worden afgezegd, vergeten of om een andere reden niet kunnen doorgaan: alle collega’s krijgen er geregeld mee te maken. “Onze planning verandert vaak, we herplannen veel. Mijn werkdagen zijn sowieso heel gevarieerd: afspraken met gezinnen, overleg met collega’s in het regiohuis, huisbezoeken, werken van thuis uit: het loopt allemaal door elkaar.”
09:50 Gesprek met zwangere mama
De mama komt met vertraging aan in het regiohuis. Fatima zet zich met mama Rana* en dochter Lina* in een apart lokaal. Fatima luistert aandachtig terwijl Rana vertelt hoe het gaat. Het is een gesprek waarin veel moeilijkheden samenkomen. Haar man heeft de juiste verblijfsdocumenten, Rana niet. Ze is zwanger van hun tweede kind, maar door relatieproblemen woonde ze onlangs met Lina een tijd ergens anders, op een plek die ze via een daklozenorganisatie kreeg. Rana en Lina wonen nu allebei opnieuw thuis, maar het blijft moeilijk. Ook financieel; de man van Rana zit in schuldbemiddeling waardoor het gezin moet rondkomen met 75 euro per week. Fatima zorgde er eerder al voor dat er voedselpakketten en kledij zijn. Via Baby-Nest, een Gentse sociale organisatie, zullen ze ook gratis materiaal voor de baby kunnen gebruiken.
Fatima: “Dit is een complex verhaal. Er moeten voor deze mama nu echt dingen beginnen te veranderen. Ik maak zo snel mogelijk een afspraak bij de gemeente. Er zijn twee opties: Rana ontvangt een toelating tot arbeid (de zgn. arbeidskaart, geldig voor drie maanden). Omdat haar dochter wel over de juiste papieren beschikt, kan ook de procedure voor gezinshereniging worden opgestart via een advocaat. Dan krijgt Rana op die manier de toelating om te werken. Tegelijk moet Rana ook nog Nederlands leren. Maar positief is: ze wil vooruit en aan haar toekomst werken.”
*Rana en Lina zijn fictieve namen
13:00 Startgesprek in Lokeren
“Ik neem brochures mee en maak kennis met het gezin. Hoe gaat het? Wie werkt er? Is de aansluiting bij het ziekenfonds en andere essentiële administratie in orde? Waar is er nood aan? Dat wil ik graag te weten komen. En ik wil vooral ook verbinding maken.”
“Voor mij is de essentie van mijn job de zelfredzaamheid van de gezinnen versterken. Voor kwetsbare gezinnen is de drempel vaak te hoog. Wij maken die lager. Ik begeleid en bekijk mee wat er nodig is. Maar het is wel het gezin dat keuzes maakt en stappen zet. Dat betekent ook: hen bijvoorbeeld zelf laten telefoneren naar een dienst, ook al schrikt hen dat af. De trots als ze me daarna zeggen ‘Het is mij gelukt’ en de dankbaarheid die je van hen krijgt: daar doe ik het voor.”
“De belangrijkste sleutel tot geluk is Nederlands leren. Om te kunnen werken, communiceren met allerlei diensten en andere mensen … Als je de taal spreekt, moet je niet altijd een beroep doen op anderen om te helpen en te vertalen. Het maakt je sterker.”
“Dit is mijn laatste werkjaar. Ik ben altijd al heel gedreven en betrokken geweest, en dat blijft zo tot op mijn laatste werkdag. Net als mijn collega’s ga ik ver voor de gezinnen. Wat me drijft? Gezinsondersteuners zijn ervaringsdeskundigen. Ik had zelf een goede jeugd, maar een moeilijk huwelijk door veel problemen met mijn ex-man. Had ik toen ook de hulp gekregen die wij nu bieden, dan had mijn leven er anders uitgezien. Het is lastig om zo door het leven te moeten gaan, maar het maakte me ook wel sterker. Ik kan me heel erg inleven in de gezinnen die ik begeleid; ik weet wat het is en waar ze mee te maken krijgen.”
“Toen ik deze job net deed, was ik getrouwd met mijn telefoon. Maar ik moet ook voor mezelf zorgen, dus ik zet na 18 uur mijn telefoon uit. Als ik hem ’s ochtends aanzet, komt vaak het ene bericht na het andere binnen.”
Wat als de problemen voor een gezin zich blijven opstapelen en je het zelf even niet goed meer weet?
“De maandelijkse casusgesprekken met ons team helpen me verder als de mogelijkheden uitgeput lijken. Zeker als je iemand al lang opvolgt, is dat heel belangrijk; je kan ventileren, maar vooral nadien ook weer stappen vooruitzetten. Ook los van die casusgesprekken stemmen we vaak af in ons team: spontaan tijdens de werkdag, op het teamoverleg … Dat zijn allemaal momenten om even bij elkaar bij te tanken. We leren in het team heel veel van elkaar, iedereen heeft een eigen expertise.”
14.15 Op huisbezoek
Een eerste huisbezoek bij een gezin in Sint-Niklaas. “Ik begeleid vaak gezinnen met een ‘inkomend kind’. Dat wil zeggen dat het kind in een ander land of een andere regio geboren is. De gemeente verwittigt ons als het gezin in onze regio komt wonen. Of door een verhuizing van een gezin kan er een overdracht zijn van het ene Kind en Gezin-team naar het andere. Soms ga ik mee op huisbezoek met een verpleegkundige in ons team. Terwijl zij het medisch-preventieve opvolgt, bekijk ik of er noden zijn over de woning, kleding, een job of opleiding volgen, Nederlands leren, kinderopvang … noem maar op. Dit huisbezoek doe ik alleen.”
15.30 Voortwerken in het regiohuis
Fatima had normaal gezien nog een afspraak bij een gezin in een van de twee asielcentra in Sint-Niklaas, maar die afspraak is geannuleerd. Ze werkt dus nog verder in het regiohuis tot het einde van de werkdag.
“We zetten de deur tussen de wachtzaal van het consultatiebureau en Speelhuis Huppel wijd open”
Het regiohuis van het Kind en Gezin-team Zuid-West Waasland, het consultatiebureau en het Huis van het Kind bevinden zich allemaal op hetzelfde adres. Dat biedt heel wat voordelen en mogelijkheden om samen te werken.
Nadja Van Bocxlaer werkt in het Huis van het Kind. Ze is verantwoordelijk voor twee activiteiten in het aanbod van het huis: Speelhuis Huppel, een spel- en ontmoetingsplek voor kinderen tot 4 jaar, en Ruilhuis BizaBijs, waar je zwangerschapskledij en spullen voor de peuter- en babyuitzet kunt ruilen.
Open deur
Nadja: “Het is niet omdat je op dezelfde locatie zit dat er ook automatisch samenwerking is. Maar we hebben hier met het Huis van het Kind, Kind en Gezin en andere partners een gemeenschappelijk doel: mensen op weg zetten, hen sterker en zelfstandiger maken en ook volgende stappen laten zetten.”
“Tussen het consultatiebureau en Speelhuis Huppel is er een deur die we kunnen openzetten om ouders (of grootouders of andere opvoedingsverantwoordelijken) de kans te geven vrij in en uit te lopen. Zo kunnen ze bij een kop koffie of thee andere ouders ontmoeten, terwijl de kinderen spelen, ontdekken en leuke contacten leggen.”
“Het Kind en Gezin-team verwijst ouders tijdens huisbezoeken en consultaties door naar ons. Als de gemeenschappelijke deur openstaat, is Speelhuis Huppel letterlijk het verlengde van de wachtzaal van het consultatiebureau. Iedereen uit Sint-Niklaas komt daar over de vloer, diverser kan het publiek bijna niet zijn.”
Echt winkelen en zelf kiezen
Nadja: “Ruilhuis BizaBijs bestaat sinds 2019. Corona was een domper voor onze start, maar het liep daarna al snel als een trein. We werken met stempels en spaarkaarten. Voor elk stuk dat je binnenbrengt, krijg je stempels op je spaarkaart. Die stempels kun je ruilen voor zwangerschapskledij en baby- en peuterspullen. Door deel te nemen aan activiteiten van onze partners krijg je extra stempels. Ouders kunnen echt komen winkelen en ze kiezen zelf wat ze willen. Die zelfstandigheid is een grote troef, naast natuurlijk duurzaamheid. Iedereen weet dat de allerkleinsten amper iets verslijten.”
Fatima: “Bij een eerste kennismaking geef ik gezinnen die het kunnen gebruiken een stempelkaart waarmee ze kunnen instappen. Ik bekijk ook samen met het gezin welke spullen ze het dringends nodig hebben. Het mooie aan het stempelsysteem is dat het geen financiële waarde heeft. Ook kwetsbare gezinnen kunnen op hun beurt iets betekenen voor anderen als ze spullen komen ruilen. Die spullen kunnen nog een rondje mee.”
