Exploratie van de mogelijkheden van een digitale strategie die het zoeken en afhandelen van vragen naar opvang kan faciliteren en die het rapporteren over (on)beantwoorde vragen kan verbeteren

Wat is het?

Opgroeien is verantwoordelijk voor het kinderopvangbeleid en verspreidt heel wat info over het opvanglandschap, maar het speelt zelf geen actieve rol in de matching van vraag en aanbod. 

In 2013-2014 heeft Opgroeien/Kind en Gezin wel in een pilootproject geëxperimenteerd met een kinderopvangzoeker waarin elke opvangvraag centraal geregistreerd werd en waarin ook de afhandeling van de vragen was voorzien zodat er een zicht ontstond op het aantal openstaande vragen. Dit pilootproject werd niet verder uitgerold omdat er toen onvoldoende draagvlak voor was en omdat het elektronisch afhandelen van alle vragen veel inspanningen vergde van de betrokken actoren (zowel opvangorganisatoren, als ouders).  

Intussen zijn we 10 jaar later en zijn er -onder meer met steun van Opgroeien- lokale loketten ontstaan die niet alleen als taak hebben om ouders te ondersteunen in hun zoektocht naar opvang, maar ook moeten instaan voor het registreren van onbeantwoorde vragen. Elk lokaal loket kon eigen keuzes maken over de wijze waarop dit gebeurde en of ze hiervoor een IT-tool zouden gebruiken.

Vandaag kunnen we stellen dat in bijna alle gemeenten een lokaal loket werkt en er ook lokale samenwerking bestaat en dat er diverse systemen bestaan. De keerzijde is wel dat de huidige situatie geleid heeft tot een versnipperd landschap met een veelheid aan systemen die onvoldoende met elkaar kunnen communiceren. Dit is uiteraard ook nadelig voor ouders en organisatoren die in meerdere regio’s op zoek gaan naar opvang of opvang aanbieden. Bovendien krijgt Opgroeien nu wel per lokaal loket zicht op het aantal onbeantwoorde vragen, maar hebben we geen gegevens op uniek kindniveau om na te gaan of de cijfers wel (nog steeds) juist zijn en waardoor het ook nog niet mogelijk is om het uitbreidingsbeleid af te stemmen op zuivere gegevens over lokale noden. 

Bijkomend is het jammer dat heel wat middelen van de lokale loketten nu gaan naar een digitale tool waardoor er minder middelen overblijven om sterker in te zetten op de ondersteuning van (kwetsbare) ouders en op lokale samenwerking. 

Zowel de analyse hierboven als enkele recente ontwikkelingen zetten Opgroeien ertoe aan om in overleg met alle stakeholders werk te maken van een nieuwe strategie en antwoorden te zoeken op de vraag hoe we, gegeven de huidige situatie, een digitale stap vooruit kunnen zetten die zo veel mogelijk tegemoet komt aan de noden van elke betrokken partij: ouders, organisatoren, loketten en lokale besturen en de Vlaamse overheid.  

Dit onderzoek vormt de eerste stap in dat proces. Het is een soort landschaps- en behoeftenanalyse waarin enerzijds een goede analyse gemaakt wordt van diverse praktijken ‘AS IS’, maar waarin tevens gepeild wordt naar hoe men denkt over mogelijke oplossingen en wat de eigen wensen en behoeften zijn. Daarvoor worden tal van gesprekken gevoerd met betrokken actoren: lokale loketten ouders, opvangorganisaties en IT-actoren.

Opgroeien werkt hiervoor samen met Digitaal Vlaanderen [en heeft ook het VBJK ingeschakeld om een deel van de gesprekken en analyses uit te voeren.

Nadien volgt er nog een tweede fase waarin dan meer concrete oplossingen uitgewerkt worden.

Hoe verloopt het onderzoek?

Dit is een kwalitatief onderzoek waarbij men via semi-gestructureerde interviews informatie, ervaringen en meningen wil verzamelen. Het gaat om gesprekken met een selectie van betrokken actoren in een beperkt aantal gemeenten. De gemeenten werden gericht gekozen in functie van het weerspiegelen van de grote heterogeniteit qua IT-systemen, opvangaanbod en werkingsmodaliteiten.

In een eerste fase worden gesprekken gevoerd met de lokale loketten, daarna komen de ouders en de opvangactoren aan bod. Parallel zal gesproken worden met de voornaamste aanbieders qua digitale tools. Bedoeling is dat het project voor juli 2024 is afgerond.

Voorlopige bevindingen uit de selectie aan gemeenten worden in de loop van het project breder afgetoetst met stakeholders. 

Opgroeien heeft zowel met het VBJK, als met Digitaal Vlaanderen een overeenkomst over deze opdracht afgesloten en heeft ook een verwerkersovereenkomst gemaakt zodat de verzamelde persoonsgegevens conform de regels worden verwerkt.