Kind en Gezin bestaat al meer dan honderd jaar. Of je nu tussen de pampers zit of niet, er is geen mens die nog nooit van de organisatie gehoord heeft. “Het vooroordeel dat we alleen maar meten en wegen, is gelukkig de wereld uit. Al leeft het misschien nog een beetje bij mensen die ons niet goed kennen”, lacht Ellen. Samen met Goedele is ze een van de verpleegkundigen bij Kind en Gezin Zuiderkempen. Ze werken in Geel, waar jaarlijks een kleine achthonderd baby's geboren worden, en doen consultaties met ouders en hun kinderen. Van pasgeboren baby's tot kleuters van drie jaar. Daarnaast zijn het vooral de huisbezoeken die hun dagen vullen.
“Alle nieuwe ouders krijgen van ons de vraag of ze een huisbezoekje wensen na de geboorte. Dat is gratis en vrijblijvend. Het merendeel van de ouders gaat daarop in. We gaan bij hen langs en bekijken samen wat hun noden zijn. We kijken ook naar de baby's, al is het vooral de beleving van de ouders die centraal staat. We bieden opvoedingsondersteuning aan en focussen ons op het mentale welzijn van de ouders”, legt Goedele uit. “Na de eerste twee huisbezoeken komen we daarna nog terug op vraag van de ouders. Onze job heeft de laatste jaren grote veranderingen gekend.”
"Ons team bestaat lang niet meer uit verpleegkundigen alleen, maar telt ook onder andere psychopedagogen, sociaal werkers en gezinsondersteuners. Als wij aanvoelen dat er meer ondersteuning nodig is, bijvoorbeeld bij kwetsbare gezinnen, schakelen we een van onze andere collega's in. Op ons eilandje van vroeger zitten we niet meer. De maatschappij is veranderd, dus veranderen wij mee. Denk maar aan gezinnen van een andere origine: zij komen in een nieuwe wereld terecht waarin ze hun weg moeten zoeken. Dat vraagt andere noden. Ons traject is sterk uitgebreid.”
Terug naar de basis
Dat de maatschappij vooral het laatste jaar 360 graden gedraaid is, hebben Goedele en Ellen van dichtbij kunnen meemaken. “Een dikke pluim aan alle ouders die in coronatijden een kindje hebben gekregen. Evident was het niet”, is het eerste wat ze benadrukken. Al is een van de allergrootste veranderingen van de kraamtijd niet negatief, maar net een positieve evolutie. “We horen nog elke dag van ouders hoe zalig het is om net na de geboorte in het ziekenhuis geen bezoek te krijgen. Ze hebben meer rust en minder stress, borstvoeding gaat gemakkelijker en de papa's zijn meer betrokken. Zij moeten geen 'café' meer spelen voor familie en vrienden die op bezoek komen. De rol van de papa werd het laatste jaar veel meer in de verf gezet. Ze konden er nu 100% zijn voor hun pas bevallen vrouw”, zegt Ellen. “Het is een beetje terug naar de basis: minder prikkels en genieten van elkaar. Dat is goud waard. We hopen echt dat die gewoonte zal blijven, ook wanneer de maatregelen niet meer van tel zijn”, vult Goedele aan.
Maar de keerzijde van die medaille is dat zwangere vrouwen en nieuwe ouders die bijzondere periode uit hun leven helaas niet hebben kunnen delen. “En we voelden dat er ook heel wat angsten waren, zeker tijdens de eerste lockdown. Zwangere vrouwen of jonge moeders hadden toen veel vragen over het virus. Ze maakten zich ook zorgen over grootouders, en hoe zij hun kleinkinderen moesten leren kennen. Het was heel schrijnend om te zien hoe sommige grootouders hun oogappels pas na weken of maanden konden vasthouden. Want een kindje leren kennen via videobellen of aan het raam, is heel onrealistisch. Ook voor ons was het virus heel onbekend: we hadden niet altijd pasklare antwoorden, maar konden de ouders wel een luisterend oor bieden. Bij ons konden ze ventileren, en dat deed hen deugd”, klinkt het.
Ouders waren heel flexibel in deze rare tijden
“Chapeau aan alle ouders die zo flexibel geweest zijn in deze rare tijden. Ze deden nog altijd de deur voor ons open tijdens huisbezoeken. Voor ons is het een eer om die gezinnen en hun kindjes te mogen leren kennen. Mensen zeggen wel eens hoe waardevol onze aanwezigheid was. Dat geeft enorm veel voldoening. Wij mogen deel uitmaken van die mensen hun leven, en dat helemaal in het begin van een nieuw leven. Dat is het mooie aan onze job”, glimlacht Ellen.
Dankzij corona is de relatie tussen de gezinnen en de verpleegkundigen ook veel informeler geworden. “We krijgen nu vaker telefoontjes of berichtjes met vragen en foto's. De mama's en papa's hebben zo weinig kunnen pronken met hun pasgeboren baby's bij familie en vrienden dat ze dat op andere manieren willen doen. De huisbezoeken en consultaties duren nu wat langer, want ze hebben nood aan een babbeltje en sociaal contact. We horen ook in de wachtzaal dat ouders veel sneller met elkaar beginnen babbelen. Zo zie je maar wat voor sociale wezens wij zijn.”
Ondertussen leven we een jaar onder het juk van de coronapandemie en zijn de maatregelen en de veranderingen, ook bij Kind en Gezin, een gewoonte geworden. “Het is opvallend hoe snel je eraan went. In het begin waren niet alleen de ouders, maar ook wij bang van het virus. Ik weet nog hoe ik na een dag consultaties meteen in de douche ging, nog voor ik mijn kinderen knuffelde”, vertelt Goedele.
“De angst en voorzichtigheid zijn er eigenlijk nog altijd, maar we zijn het gewoon geworden. Erg hé”, zegt ook Ellen. De collega's kunnen niet wachten op betere tijden, op werkdagen die terug 'normaal' zijn. “Dan kunnen ook al onze vrijwilligers terug komen werken, want dat zijn meestal 65-plussers die nu helaas niet meer dagelijks kunnen komen. Waar ik het nog het hardst naar uitkijk, is dat we de mondmaskers achter ons kunnen laten”, vindt Ellen. “Sommige kinderen zijn nu bang van ons. Ze zien onze mimiek niet meer, dus hebben we er een gewoonte van gemaakt om heel veel geluiden te gebruiken, zodat ze ons toch nog plezant vinden. Dat werkt ook, maar hoe sneller alles terug normaal is, hoe liever. Alleen de stressloze kraamtijd, die mag blijven.”
Dit interview verscheen in de Gazet van Antwerpen op 12 maart 2021.
Ook zin gekregen om als verpleegkundige aan de slag te gaan?
Elke dag ondersteunen meer dan 700 verpleegkundigen pasgeboren baby's en hun ouders in Vlaanderen en Brussel. Wil je als verpleegkundige een lokaal team versterken? Bekijk dan onze vacatures of schrijf je in voor onze Job Alert en ontvang wekelijks nieuwe vacatures in jouw mailbox.
