Kwaliteit van het geïntegreerd aanbod

BOA biedt kinderen de ruimte om tot rust te komen, samen te zijn met vrienden, talenten te ontdekken, tijd te maken voor hun interesses… Elke gemeente of stad heeft een uniek aanbod van opvang en activiteiten. Elk gezin maakt een eigen combinatie uit dat aanbod. Hoe zorg je ervoor dat het een kwaliteitsvol geheel vormt?

Een belangrijk vertrekpunt is wat kinderen zelf belangrijk vinden in hun vrije tijd:

Kinderen willen in de eerste plaats samen kunnen zijn met vrienden en keuze hebben. Hun vrije tijd invullen met geplande activiteiten, spelen met vrienden, niets doen, spontane ideeën, … vinden kinderen een grote meerwaarde.
Daarnaast zijn ook kwaliteitsvolle speelplekken én goede begeleiders belangrijk voor kinderen. Hoe dit ingevuld wordt, verschilt van plek tot plek.

Wil je weten wat kinderen en gezinnen belangrijk vinden? Bekijk het filmpje 'Kinderen en ouders over opvang en vrije tijd' van VBJK:

Hoe ga je praktisch aan de slag?

Elke organisatie of vereniging heeft vaak een eigen kwaliteitsbeleid, met een verschillende invulling. Daarom is het interessant om met alle partners van het lokaal samenwerkingsverband op zoek te gaan hoe de samenwerking de kwaliteit kan verhogen. Ga in dialoog en zoek samen naar wat jullie verbindt, de sterktes van het aanbod en opportuniteiten voor verbetering.

Succesfactoren

Vrienden spelen een heel belangrijke rol in de vrije tijd van kinderen: samen kunnen spelen, nieuwe vrienden maken, samen een nieuwe activiteit ontdekken, maar toch ook eens iets alleen doen, …
Zorg voor keuzevrijheid: kinderen vinden het belangrijk te kunnen kiezen hoe ze hun vrije tijd invullen met geplande activiteiten, spelen met vrienden, creatief bezig zijn, … Een (vernieuwend) aanbod, ontwikkeld mét kinderen, geeft hen kansen om talenten te ontplooien, prikkelt hun interesse, …
De plekken waar kinderen hun vrije tijd beleven, zijn op maat van kinderen en de activiteit. Een uitdagende speelomgeving zet kinderen aan om dingen te ontdekken. Maak de verbinding door:
- beschikbare ruimte optimaal in te zetten. Sommige ruimtes lenen zich tot meerdere activiteiten, benut ruimtes die leeg staan, geef vertrouwde plekken van kinderen eens een andere invulling,
- een veilige publieke ruimte in te richten. Zo kunnen kinderen zich gemakkelijk (zelfstandig) verplaatsen van school naar een hobby, naar de buitenschoolse opvang, naar huis, …
Bekijk samen met de partners van het lokaal samenwerkingsverband hoe je een sterk medewerkersbeleid kan uitbouwen.
- Zorg dat de medewerkers betrokken zijn in het BOA-verhaal. Zij zijn belangrijke verbindingsambassadeurs.
- Wissel ervaringen uit en leer van elkaars werking.
- Waardeer de verschillende competenties en talenten en zie de meerwaarde van de diversiteit.
- Heb ook aandacht voor het welzijn van de begeleiders.

Reflectievragen

Keuzevrijheid met een divers BOA-aanbod

Hoe leggen gezinnen en kinderen de puzzel tussen opvang en activiteiten, in schoolweken en in de vakantie? Waarom kiezen gezinnen voor een aanbod?

Is er een overzicht van het aanbod? Welk aanbod is goed gekend, welk aanbod minder?
Hoe kan je inspelen op de diverse interesses en talenten van kinderen?
Is er nood aan nieuw aanbod om interesses te prikkelen?
Wie neemt (bijna) niet deel aan het aanbod?
Welk aanbod vraagt een vast engagement?
Kunnen kinderen kennismaken met de diverse activiteiten die er zijn?
Op welke tijdstippen vinden er veel of weinig activiteiten plaats? Vormt het tijdstip een drempel?
Hoe verloopt de overgang tussen school, opvang, activiteiten, thuis…?
...

De plekken waar kinderen hun vrije tijd beleven

Duik even in het perspectief van een kind: Op welke plekken kom je? Waar is het helemaal op jouw maat? Waar voel je je minder veilig? ...

Op welke locaties worden buitenschoolse opvang en activiteiten georganiseerd? Hoe zijn deze locaties met elkaar verbonden?
Worden bepaalde locaties door meerdere organisaties of verenigingen gebruikt? Hoe verloopt deze samenwerking?
Welke ruimtes zijn (nog) beschikbaar? Welk aanbod is op zoek naar een geschikte locatie?
Kunnen bepaalde (niet-)publieke ruimtes gedeeld worden?
Hoe maak je de ruimtes aantrekkelijk en/of multifunctioneel voor kinderen?
Hoe kan je de ruimtes afstemmen op het aanbod?
Hoe komen de kinderen naar de activiteit? Hoe verplaatsen ze zich tussen activiteiten?
...

Voldoende begeleiders met diverse competenties

Wat verwachten kinderen van begeleiders en activiteiten? Ga hierover in gesprek met de partners van het lokaal samenwerkingsverband.

Welke competenties vinden de diverse BOA-partners belangrijk? Waar zitten de overeenkomsten en verschillen?
Wat vind je interessant aan het medewerkers- en vrijwilligersbeleid van je BOA-partners?
Wat verwachten begeleiders op vlak van samenwerking? Wat zijn hun ideeën?
Hoe betrek je begeleiders bij het BOA-verhaal?
Welke leerkansen krijgen medewerkers en vrijwilligers (uitwisseling, competentieversterking, aandacht voor welzijn, …)? Is er ondersteuning die je samen kan organiseren?
...

Methodieken en materialen

De plekken waar kinderen hun vrije tijd beleven

Met de interactieve inspiratiegids de speelplaats verdient een grondige make-over wil de Ambrassade, in samenwerking met MOEV en 30 middenveldorganisaties, scholen, beleidsmakers en lokale besturen aanmoedigen speelplaatsen anders in te richten.
Slim Gedeeld ontwikkelde een wegwijzer om schoolinfrastructuur open te stellen met kant-en-klare tips en tricks voor scholen, lokale besturen en verenigingen.
AGION en Sport Vlaanderen moedigen aan om sport- en bewegingsinfrastructuur te delen. Ontdek hoe je hiervoor subsidies kan ontvangen.
De Hop Up Playground tovert elke ruimte om tot een omgeving die aanzet om te onderzoeken, fantaseren, creëren, bewegen of rustig chillen.
Arteveldehogeschool onderzocht welke noden voorzieningen (voor kinderen 0-6 jaar) hebben om een kindgerichte speelvisie en verrijkende speelpraktijk uit te bouwen. Lees meer over De Kracht van Spelen op de website of in het boek.

Kind en Samenleving ontwikkelde heel wat boeiend materiaal over kinderen die buiten spelen en bewegen.

Alles weten over wie de buitenspelers van vandaag zijn? Lees het in het grote buitenspeelonderzoek.
Hoe bouw je een goed weefsel tussen diverse speelplekken in de stad of gemeente? Op de website Groen Speelweefsel vind je een schat aan info.
Hoe kunnen kinderen zich veilig van de ene naar de andere plek verplaatsen? Lees meer op de webpagina autonome mobiliteit.
Het Netwerk Lokaal Sportbeleid wil publieke ruimte beweeg- en sportvriendelijk maken. Lees hun interessante publicatie Sport en bewegen in de publieke ruimte over vijf lokale besturen.

Voldoende begeleiders met diverse competenties

RePLAY 3-6: onderzoek naar ondersteuningsnoden voor begeleiders van kleuters, om kinderen zoveel mogelijk speelkansen te bieden in een omgeving die zo veilig als nodig is.
Kwaliteitsvolle interacties vormen de motor voor groei en ontwikkeling. Lees er meer over op grotekansen.be.
Bij DuJo vind je inspiratie over samenwerken aan duurzame jobs in opvang en begeleiding van schoolgaande kinderen.

Nuttige websites en informatie

Wat vertellen schoolkinderen ons over opvang en vrije tijd? Lees het in het onderzoek ‘Schoolkinderen over hun opvang. Wat leren ze ons over kwaliteit?’

Meer weten over professionalisering van medewerkers en vrijwilligers?