Veerkrachtverhalen: Verbinden op weg naar ouderschap

Doel

Het doel is om (toekomstige) ouders met elkaar te verbinden als opstap naar veerkrachtig ouderschap. De vragen zijn opgesteld vanuit theoretische kaders om perinatale veerkracht en sociale steun te versterken. De spelregels creëren een veilige context om openheid en erkenning te ervaren in verhalen.

Wat eerdere spelers ervaarden met Veerkrachtverhalen:
•    Je verhaal mag er zijn, zowel positieve als minder leuke aspecten mogen aan bod komen.
•    Praten met en luisteren naar andere (toekomstige) ouders is steunend.
•    Meer zicht op personen uit je netwerk (bv. partner, gezin, familie, vrienden ...).
•    Anderen (bv. buren, ouders op de crèche, medecursisten ...) op een originele, diepgaande manier leren kennen.
•    Jezelf als (toekomstige) ouder op een andere manier leren kennen.
•    Bewust worden van je gevoelens, dromen en doelen.
•    Inzicht in de manieren waarop jij gesteund kan worden en door wie
•    Je veerkrachtiger voelen en sterker in je schoenen op weg naar ouderschap.

Doelgroep

Veerkrachtverhalen richt zich in de eerste plaats tot prille en toekomstige ouders, maar kan gebruikt worden door iedereen die ooit ouder wil worden, al even ouder is of zich ouder voelt. Het kan zowel door ouders zelf als door ouderprofessionals gebruikt worden. De methodiek leent zich tot zowel individuele als groepsgesprekken. Doordat de vragen opgedeeld zijn in thema’s, kan de methodiek aangepast worden aan verschillende doelgroepen. Zo kan je bij zwangeren en/of hun partners enkel het thema ‘ik als toekomstige ouder‘ gebruiken of alle thema’s behalve het ‘ik als ouder’ thema. De vragen kunnen ook als vooruitblik of terugblik gesteld worden. Hierdoor leent de methodiek zich ertoe om in gemengde doelgroepen van toekomstige en (prille) ouders te spelen.

Werkwijze

Er zijn verschillende spelwijzen, waarvan er enkele omschreven worden in de spelhandleiding. 
Voor de aanvang van het spel, overloopt de spelleider de spelregels. Deze zijn van toepassing op alle spelwijzen en hebben als doel om een veilig kader te bieden en het delen van verhalen mogelijk te maken. Daarnaast vormen ze gespreksregels om sociale steun en veerkracht te versterken via het delen van verhalen. 
Bij de start van het spel nemen de deelnemers een kaartje, dit kan gelijktijdig of beurtelings. Spelers zijn vrij om te wisselen van kaartje totdat ze een vraag hebben die ze willen beantwoorden. De speler die aan beurt is leest de vraag voor en beantwoordt deze.  
Wanneer alle deelnemers aan het woord zijn geweest of wanneer het voorziene tijdsslot bijna verlopen is wordt het spel afgerond met een deelronde. De begeleider vraagt de deelnemers een ‘cadeautje’ in de vorm van een bedankje te geven aan zichzelf en aan een medespeler. De begeleider duidt een persoon aan die mag beginnen. Zelf is hij als laatste aan de beurt en bedankt alle deelnemers voor hun verhalen en aanwezigheid.
De spelbegeleider schept de voorwaarden voor een veilig klimaat waarin verhalen gedeeld kunnen worden door het spel te introduceren en de spelregels aan te brengen. Tijdens het spelen zelf zorgt de spelleider dat deze regels voldoende gerespecteerd worden. Hij of zij geeft zelf het voorbeeld door verder te vragen of te reageren op verhalen van spelers. De spelleider houdt ook de tijd in de gaten en rondt het spel af.  

Veerkrachtverhalen kan zowel life als online gespeeld worden. Voor de online versie is een 'speeddatemethodiek' ontwikkeld. Meer informatie hierover is te vinden in de inspiratiegids 'Verbinden op weg naar ouderschap' en te verkrijgen via de ontwikkelaars.

Partners

Veerkrachtverhalen' is een realisatie van Expertisecentrum Resilient People en kadert in het Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek 'Sharing is caring: oudernetwerken als opstap naar veerkrachtig ouderschap' (2020-2022) dat werd gefinancierd door de Hogeschool UC Leuven-Limburg. Voor meer info, zie:

Onze belangrijkste partners zijn toekomstige en prille ouders zelf en professionals die werken met deze doelgroep. De methodiek is samen met hen ontwikkeld tijdens het co-creatief onderzoeksproces.

De leden van het onderzoeksteam zijn: Sarah Vandekerkhof, Liesbeth Lenie, Bea Vanmechelen, Laura Malisse en Goele Jans.
De productontwikkeling en vormgeving werd verzorgd door De Aanstokerij vzw.

Daarnaast werkten volgende partners werkten samen met UCLL Research & Expertise aan de realisatie van Veerkrachtverhalen:
- Huis van het Kind Hasselt & Leuven
- Agentschap Opgroeien, EXPOO
- KU Leuven, Onderzoeksgroep REALIFE
- Kind & Gezin
- Expertisecentra Kraamzorg
- Familiehulp
- Wit-Gele Kruis
- De professionele bacheloropleidingen Vroedkunde, Verpleegkunde, Sociale Readaptatiewetenschappen, Orthopedagogie en Sociaal Werk van Hogeschool UCLL en de Bachelor na Bachelor Orthopedagogisch management

Wat maakt je praktijk tot een succes?

Het is een eenvoudige methodiek waarmee snel verbindingen gemaakt kunnen worden. Het versterken van sociale steun is een belangrijke hefboom voor veerkrachtig ouderschap.

Veerkrachtverhalen is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en werd ontwikkeld samen met ouders en praktijkorganisaties. Daardoor heeft de methodiek een stevige theoretische en praktische basis om te kunnen beantwoorden aan de noden van ouders en professionals.

Enkele ervaringen van ouders en professionals met Veerkrachtverhalen:
"Ik voelde dat er echt naar mij geluisterd werd. Het maakt echte gesprekken mogelijk die je anders niet hebt"
"Deze ervaring leerde me om een nader zijn verhaal niet te kapen"
"Ik voelde verbinding door de herkenning in de verhalen van andere ouders"
"Ongelofelijk hoe snel er ook kwetsbare zaken gedeeld worden"
"Heel leuk om andere ouders te leren kennen en ervaringen te kunnen delen"
"Ik voel me niet meer alleen, voel me wat zekerder in het ouderschap"

Welke uitdagingen liggen er voor?

Mama of papa worden gaat gepaard met vele veranderingen die het aanpassingsvermogen uitdagen. Ondanks de grote nood aan steun, zien we dat sociale netwerken veranderen en sociale contacten soms afnemen in de transitie naar ouderschap. En ook al kunnen ze wel beroep doen op steunfiguren, voelen prille ouders zich vaak niet gesteund. Hoewel veel ouders mentale problemen ervaren tijdens en na zwangerschap, rust hier nog een groot taboe op. Met Veerkrachtverhalen hopen we dit taboe te doorbreken door zowel de mooie als de moeilijke ervaringen van het ouderschap bespreekbaar te maken. Een belangrijke uitdagingen hierin is het versterken van een oudergerichte reflex bij ieder die in contact komt met ouders om het verhaal van de ouder centraal te zetten. Daarnaast liggen in de perinatale periode de bijzondere uitdagingen om vaders al vanaf de zwangerschap te betrekken en om perfectionisme en individualisme plaats te laten maken voor de steun van ervaringsgenoten in goed-genoeg ouderschap.