Huiswerk- en studieondersteuning

Samenwerken met vrijwilligers

Vanuit het oogpunt van de betrokken organisaties wordt beschreven hoe vandaag samengewerkt wordt met vrijwilligers.

Werving/Profiel:

Initiatieven werken met studenten in het kader van hun opleiding in het hoger onderwijs en/of met vrijwilligers.

Wanneer er samengewerkt wordt met hogescholen of universiteiten zijn dit ook extra partners waarmee afgestemd wordt. In het kader van Community Service Learning gaan vandaag reeds heel wat opleidingen een engagement aan: orthopedagogie, sociaal werk, lerarenopleidingen, logopedie,…

Ook bij andere vrijwilligers wordt naar profiel toe vooral gezocht naar personen met een bepaalde achtergrondkennis, zoals mensen die een sociale/pedagogische opleiding volg(d)en, naar personen die specifieke capaciteiten hebben (bv. om jongeren uit het secundair onderwijs te ondersteunen) en/of naar mensen die in de buurt wonen. Vaak vraagt men een bewijs van goed gedrag en zeden op. De concrete inzet, aanpak en focus van vrijwilligers blijkt in de praktijk soms te verschillen. Wel is het aangewezen om een functieprofiel op te stellen, passend bij de verwachtingen en de aanpak van de organisatie.

  • Bv. HvhK Nazareth vertelt hoe sommige vrijwilligers aan huis gaan, terwijl andere (in samenspraak met gezinnen) liever ondersteuning bieden in de bibliotheek; sommige focussen sterk op concrete schoolse vaardigheden zoals lezen, terwijl weer andere zich mee buigen over administratieve vragen die leven in het gezin.
  • Bv. Uilenspel vzw wordt gekenmerkt door een sterk buurtgerichte aanpak. De organisatie bewaakt bijvoorbeeld dat gezinnen en vrijwilligers (vaak buurtbewoners) dicht bij elkaar wonen. Vrijwilligers nemen gezinnen mee naar buurtactiviteiten, laten hen kennismaken met de bestaande dienstverlening, het vrije tijdsaanbod,… in de omgeving,… Met deze aanpak wordt onder meer ook beoogd dat gezinnen ook hun netwerk in de buurt kunnen uitbreiden.

Ondersteuning:

Over het algemeen wijzen de betrokken organisaties op het belang van een degelijke opleiding, vorming en omkadering van de vrijwilligers. Die moet er o.a. voor zorgen dat een beschuldigend of paternalistisch optreden naar gezinnen toe wordt vermeden, dat vrijwilligers hun eigen referentiekaders in vraag durven te stellen, dat ze oog hebben voor en inspelen op aanwezige krachten en talenten,… In bepaalde initiatieven kunnen vrijwilligers ook zelf aangeven welke bijkomende vorming ze zelf nodig denken te hebben om op een betekenisvolle manier met gezinnen aan de slag te gaan (bv. HvhK Sint-Katelijne-Waver).

Wanneer samengewerkt wordt met hogescholen begeleidt de opleiding de studenten bij het opnemen van hun ondersteuningsrol en reikt hen inhoudelijke kaders aan om de praktijkervaringen, de kaders en de eigen attitudes/referentiekaders met elkaar te verbinden. Een lector-coach volgt bij voorkeur het traject van de student mee op en organiseert op regelmatige basis intervisiegesprekken die ook een interdisciplinair karakter kunnen hebben. Organisaties en hoger onderwijsinstellingen stemmen onderling af over de intensiteit van begeleiding van studenten.

Ook naar andere vrijwilligers toe kunnen hogescholen rond bepaalde thema’s interessante inzichten en expertise aanleveren. Soms wordt ook de stad of gemeente ingeschakeld om in een opleiding te voorzien. In een aantal initiatieven wordt bovendien gewerkt met een mentor/buddy om de vrijwilligers tussentijds te ondersteunen. Zeer nuttig is om daarnaast te werken met intervisies in kleine groepjes, waarbij studenten én vrijwilligers elkaar kunnen ontmoeten om leerervaringen, ideeën en inzichten uit te wisselen en er samen verder over na te denken. Verder worden vrijwilligers soms via een whatsapp-groep of instagram-profiel met elkaar in contact gebracht, zodat ze onderling vragen kunnen stellen, feedback kunnen geven, ideeën kunnen delen,…

Tegelijk zijn organisaties zich ervan bewust dat deze (blijvende) vorming veel engagement en een grote investering vraagt, zowel van de vrijwilligers als van de organisatie.

Zie ook: vorming van EXPOO over werken met vrijwilligers