Wie is gebonden aan het beroepsgeheim?

Artikel 458 Sw. somt expliciet enkele medische beroepen op waarvoor het beroepsgeheim geldt, maar zegt ook dat ‘alle personen die uit hoofde van hun staat of beroep kennis dragen van geheimen’ onderworpen zijn aan het beroepsgeheim. Niet alleen professionelen zijn gebonden aan het beroepsgeheim. Ook vrijwilligers en stagiairs die een hulp- of zorgverlenende taak krijgen, kunnen beroepsgeheim hebben.  
Het beroepsgeheim is enkel van toepassing binnen de hulpverleningsrelatie en dus niet wanneer iemand toevallig of in een privésfeer kennis krijgt van een geheim.  

Artikel 7 van het decreet integrale jeugdhulp bepaalt specifiek voor jeugdhulp dat eenieder die zijn medewerking verleent aan de jeugdhulp zoals georganiseerd door dit decreet, beroepsgeheim heeft.  

Concreet worden volgende actoren/personen gevat door het decreet integrale en dus onderworpen aan beroepsgeheim: 

• Centra voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) 
• Voorzieningen jeugdhulp  
• Centra voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG) 
• Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) 
• De voorzieningen erkend door het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap  
• Vertrouwenscentra Kindermishandeling  
• Pleegzorg (incl pleegzorgers en pleegouders) 
• Lokale teams, consultatiebureaus 
• OCJ, SDJ, ITP, de gemeenschapsinstellingen 
• Vertrouwenspersoon van de minderjarige of ouders 

Ook ondersteunende en administratieve personeelsleden in de sectoren onder het decreet integrale jeugdhulp zijn onderworpen aan beroepsgeheim. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld ook voor alle personen die hun medewerking verlenen aan het Decreet Geestelijke Gezondheid, het decreet Algemeen Welzijnswerk of de OCMW-Wet. 

We gaan dieper in op de situatie van personeelsleden uit de onderwijssector vanwege het belang van deze materie in de sector. 

Voor wat betreft de medewerkers van een CLB is de situatie duidelijk. Alle leden van het multidisciplinaire team zijn onderworpen aan het beroepsgeheim op basis van art. 11 van het CLB-Decreet en art. 7 decreet IJH.  

Scholen zijn geen hulpverlenende voorzieningen. Onderwijspersoneel is daarom in principe niet gebonden door het beroepsgeheim. Deze personeelsleden vallen volgens de toepasselijke regelgeving enkel onder het ambtsgeheim/discretieplicht. Het onderwijspersoneel kan bijgevolg geen echte geheimhouding beloven aan leerlingen (en/of ouders). 

Ook vertrouwensleerkrachten zijn volgens de huidige wetgeving, rechtsleer of rechtspraak niet gebonden door een beroepsgeheim. Zij vallen net als het overig onderwijspersoneel onder de discretieplicht. Dit betekent dat ook zij, ondanks hun titel, geen volledige geheimhouding kunnen beloven aan de leerlingen die hen in vertrouwen nemen. Hetzelfde geldt voor leerlingenbegeleiders omdat het Decreet Leerlingenbegeleiding in 2018 invoerde dat leerlingenbegeleiding ‘discreet’ gebeurt. Leerlingenbegeleiders hebben dus geen beroepsgeheim. 

Een bijzondere situatie is deze van onderwijspersoneel dat optreedt als formele vertrouwenspersoon in het kader van jeugdhulp. Deze vertrouwenspersoon valt wél onder het beroepsgeheim, maar enkel voor wat betreft die informatie die werd toevertrouwd in het kader van zijn optreden als vertrouwenspersoon. Voor wat betreft informatie waarvan deze persoon kennis krijgt buiten zijn opdracht als vertrouwenspersoon geldt de geheimhoudingplicht niet (vb. de prestaties van een leerling in de les).  

Medewerkers van de sector kinder – en buitenschoolse opvang zijn niet gebonden door beroepsgeheim. Er geldt zelfs een meldplicht ten aanzien van Opgroeien in geval van een crisissituatie of grensoverschrijdend gedrag.  Meer informatie over verontrusting binnen de kinderopvang vind je hier.