Praktijk

JongLeren

Wat is het?

JongLeren is een project van Samenlevingsopbouw Oost-Vlaanderen vzw i.s.m. de gemeente en de basisscholen in Denderleeuw.

Vrijwilligers en studenten C.S.L. gaan 1x/week aan huis bij kwetsbare leerlingen uit de 3e kleuterklas, 1e en 2e leerjaar. Ze geven huiswerkbegeleiding en spelenderwijs leren. Tegelijk zijn ze een belangrijke brugfiguur tussen de school en de ouders. Ze ondersteunen communicatie en versterken wederzijds begrip door leefwerelden te verduidelijken.

Daarnaast zetten we ook in op ouderbetrokkenheid door het organiseren van oudergroepen en educatieve uitstappen.

Ontstaan

Het project JongLeren ontstond in oktober 2015 vanuit het flankerend onderwijs van Denderleeuw. Dit in samenwerking met de 6 basisscholen o.b.v. de noden die zij ervaarden. In 2018 werd het project overgenomen door de onderwijsopbouwwerker van Samenlevingsopbouw.

Opzet en doelstellingen

Bij JongLeren versterken vrijwilligers kinderen op een speelse manier. We werken rond basisvaardigheden (taalontwikkeling, rekenen) en welzijn (vertrouwen, motivatie). We maken ouders en kinderen wegwijs in het huiswerkbeleid van de school.

De begeleiding is een meerwaarde voor zowel de gezinnen als de scholen.

De scholen zijn meer op de hoogte van de thuissituatie en kunnen hier rekening mee houden. Ze krijgen signalen van de gezinnen via de opbouwwerker of de vrijwilliger. Anderzijds is de vrijwilliger een aanspreekpunt voor de school. Ze fungeren vaak als een brugfiguur tussen ouders en school.
Ook voor ouders zijn ze een brugfiguur en vertrouwenspersoon. Ze kunnen vb. meegaan naar een oudercontact, brieven van de school vertalen, op zoek gaan met ouders naar antwoorden op hun vragen en waar nodig zorgzaam doorverwijzen naar vrije tijd en welzijnsactoren.

Voor alle partijen is het een meerwaarde dat de kinderen extra schoolse ondersteuning krijgen.

Doelpubliek

Leerlingen uit de 3e kleuterklas, 1e en 2e leerjaar uit Denderleeuwse basisscholen die nood hebben aan schoolse ondersteuning en uit een kwetsbaar gezin komen. In de praktijk zijn er soms oudere kinderen, wanneer er jongere broers of zussen zijn, of de school expliciet vraagt om na het 2e leerjaar de begeleiding verder te zetten. De leerlingen worden geselecteerd door de scholen.

Werkwijze

Aanmelding en intake

De scholen selecteren de leerlingen en geven de namen en contactgegevens door in een leerlingenfiche. Ze komen op een wachtlijst terecht. Criteria: kwetsbaar zijn, nood hebben aan extra begeleiding en uit de 3e kleuterklas, 1e of 2e leerjaar komen. Wanneer er een vrijwilliger gematcht wordt aan de leerling, neemt de opbouwwerker contact op met het gezin om te polsen of er nog steeds interesse is. De vrijwilliger en opbouwwerker gaan dan samen op huisbezoek bij het gezin om elkaar te leren kennen en afspraken te maken. De school krijgt de contactgegevens van de vrijwilliger en neemt contact op om af te stemmen over de huiswerkbegeleiding.

Ondersteuning

In de leerlingenfiche geeft de school reeds aan waaraan gewerkt moet worden: taalstimulering, lezen, rekenen, huiswerkattitude, … Bij de start van een begeleiding is het de bedoeling dat de klasleerkracht contact opneemt met de vrijwilliger. Dit om af te stemmen tussen vrijwilliger en school, info mee te geven over de manier van werken en de leerstof, … De afspraak is dat de school minstens 2x/schooljaar contact opneemt met de vrijwilliger. Ook tussentijds kunnen er overlegmomenten zijn om inhoudelijk bij te sturen. De opbouwwerker is aanspreekpunt voor de vrijwilliger voor organisatorische, praktische zaken, maar ook wanneer er bepaalde bezorgdheden of problemen zijn. Dit kan individueel, maar ook via vrijwilligersbijeenkomsten en vormingsmomenten. De opbouwwerker kan het gezin ondersteunen en doorverwijzen bij allerlei vragen.

Partners

Zorgcoördinatoren basisscholen: aanmelden, opvolgen leerlingen, contactpersoon voor de opbouwwerker
Klasleerkracht: contactpersoon van de vrijwilliger voor inhoudelijke vragen
Vrijwilligers
Odisee hogeschool: samenwerking voor de inzet van studenten i.h.k.v. Community Service Learning
Gemeente Denderleeuw: voor het afsluiten van vrijwilligersovereenkomsten en verzekering
Ouders: individueel of in oudergroepen (uitwisseling rond onderwijsgerelateerde thema’s)
Onderwijsopbouwwerker Samenlevingsopbouw: organisator van het project

Rechten

Individueel: Er wordt aan de slag gegaan om de gezinnen te begeleiden bij allerlei signalen (vb. bij miscommunicatie tussen ouders en school, bij verontrustende signalen vanuit het gezin, …). Collectief: Via het directieoverleg of zorgplusoverleg kunnen signalen gebundeld teruggekoppeld worden naar de scholen.

Afronding

Na het 2e leerjaar, of wanneer een vroegere stop noodzakelijk is (een vrijwilliger die stopt, een gezin dat de afspraken herhaaldelijk niet respecteert, …). Dit wordt steeds besproken met de school. De afronding gebeurt via de vrijwilliger en de opbouwwerker

Sterktes en troeven van het project

De vrijwilliger wordt vaak een brugfiguur tussen ouders en school. Dit wordt door alle partijen als een troef ervaren.
Langdurig traject: een vrijwilliger kan soms jaren bij hetzelfde gezin aan de slag. Er wordt een vertrouwensband gecreëerd op lange termijn. Vaak blijft er ook na de begeleiding nog contact tussen de vrijwilliger en het gezin.
Focus ouderbetrokkenheid door o.a. oudergroep
De vrijwilligers gaan aan huis (in niet-Coronatijden). Dit geeft meer voeling met de thuissituatie en maakt het makkelijker om de ouders hierbij te betrekken

Uitdagingen

Contacten met school: goede afstemming tussen vrijwilliger en leerkracht is sterk afhankelijk van de individuele leerkracht.
Schaduwonderwijs: de verantwoordelijkheid voor het aanleren van de leerstof en leerlingenbegeleiding komt deels buiten de school te liggen.
De impact op het gezin is groot. Tegelijk kunnen er slechts weinig gezinnen geholpen worden. Er is steeds een wachtlijst.
Nood aan aanpassingen in het huiswerkbeleid van een school om op lange termijn een verschil te kunnen maken
De huiswerkbegeleiding stoppen na het 2e leerjaar blijft moeilijk, zowel voor vrijwilliger / gezin als de school zelf.
Veel wissels bij de vrijwilligers, zeker in Coronatijden.
Het project wordt soms gezien als tussenoplossing voor leerlingen met leerproblemen op de wachtlijst van logopedie, revalidatie, …