Ouder ben je niet voor even, maar wel voor het leven
Doel
We ontmoeten in onze huidige werking heel wat volwassenen met een verstandelijke beperking die kinderen hebben. Dit verloopt niet altijd van een leien dakje. We merken dat de ondersteuning die regulier beschikbaar is per definitie beperkt is in tijd en met focus op jonge kinderen (opvoedingsondersteuning). Al te vaak komt het uiteindelijk toch tot uit huis plaatsing of flankering door een pleeggezin.
Ouders met een verstandelijke beperking voelen zich gefaald in hun ouderrol en niet zelden zetten ze dit verlies om in een nieuwe zwangerschap met hetzelfde hulpverleningsverhaal als gevolg. Het lijkt een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken is.
Met ons project ondersteunen we volwassenen met een verstandelijke beperking van bij de start van hun kinderwens tot het moment dat de kinderen (mogelijks) het huis het verlaten. We werken complementair aan de reguliere actoren door te focussen op wat het betekent om ouder te zijn en samen met hen uit te zoeken hoe ze deze ouderrol kunnen opnemen hun leven lang en in diverse omstandigheden. We zijn ervan overtuigd dat volwassenen met een beperking ook goede (goed genoege) ouders kunnen zijn, maar daarvoor hebben ze een specifieke, langdurige en flexibele ondersteuning nodig waar ze levenslang op kunnen terugvallen.
Doelgroep
Ons ondersteuningstraject richt zich op huidige en toekomstige ouders met een verstandelijke beperking waarbij we focussen op hun ouderrol en hun faalervaring willen ombuigen naar een leerervaring door samen uit te zoeken op welke specifieke wijze ze hun ouderrol kunnen (blijven) vervullen.
Werkwijze
Een sterke relatie-opbouw tussen cliënt en ondersteuner is essentieel gezien de intimiteit van deze materie. De ondersteuning fluctueert qua frequentie sterk in de tijd en aard omdat we complementair werken aan de reguliere opvoedingsondersteuningsinitiatieven waar de ouders mee te maken krijgen. Anderzijds wordt de fluctuatie ook bepaald door de levensfase waarin het kind en/of ouders zich bevinden en het al dan niet beschikbaar zijn van reguliere diensten. In functie van de mogelijkheden van de cliënt voorzien we mobiele, ambulante en/of groepsbegeleidingen.
We hebben ook een nieuwe functie voorzien: de “ça va”-call. Met deze open functie willen we een 2-wekelijkse contactname van de ouderschapsondersteuner opzetten die gegarandeerd is (vast onderdeel van de ondersteuning). Het gaat over een kort 2-wekelijks contact en via het medium dat de (toekomstige) ouders zelf kiezen (telefonisch, via whatsapp, beeldbellen of even binnen lopen). Doel is de “lijn” niet te lossen, de relatie warm te houden en snel te kunnen inspelen op vragen, essentieel om de relationele continuïteit te kunnen garanderen.
Voor de reguliere organisaties en diensten die de gezinnen ondersteunen vanuit het opvoedingsperspectief voorzien we de mogelijkheid tot outreach mbt onze handicapspecifieke expertise.
Partners
De reguliere lokale opvoedingsondersteuningsinitiatieven waar de ouders mee te maken krijgen: CKG, CIG, 1G1P, ...
Wat maakt je praktijk tot een succes?
Het vernieuwende aspect situeert zich vooral op het perspectief dat binnen deze begeleidingen wordt opgenomen: het ondersteunen van het ouderschap, het samen met de persoon met (een vermoeden van) een beperking uitzoeken hoe zij hun ouderrol kunnen (blijven) opnemen en rust kunnen vinden in het goed genoeg ouder zijn. Vandaar spreken we over ouderschapsondersteuning en niet over opvoedingsondersteuning. Beide zijn complementair maar vallen niet met elkaar samen. We werken vraaggestuurd en kunnen langdurig aanwezig blijven, waardoor we de relationele continuïteit waarborgen.
Welke uitdagingen liggen er voor?
Het is een nieuw project, dus momenteel zijn we nog volop bezig met de implementatie binnen onze mobiele en ambulante dienstverlening.
Een boeiende uitdaging ligt ook in het verder uitbouwen van goede contacten met alle diensten actief rond het ouderschap van onze cliënten en het maatschappelijk creëren van voldoende draagvlak voor het bijzondere perspectief dat we innemen, met name het ouderschap van personen met een beperking.
Mensen met een beperking hebben het recht om ouder te zijn, dit is vastgelegd in de VN conventie van 2006, België heeft die geratificeerd in 2009. Dit recht helpen waarmaken vanuit de samenleving blijft nog een stevige uitdaging, de positie van mensen met een verstandelijke beperking in hun ouder-zijn wordt nog te vaak te gemakkelijk terzijde geschoven. Met dit project wil we deze bouwsteen van inclusie op een realistische en steunende manier een duwtje in de rug geven.
De bedoeling is ook om onze praktijk na 1 jaar werking duidelijk methodisch uit te schrijven en kritisch te laten reviseren via het spoor “Kwaliteitsvolle praktijk” dat binnen de Jeugdhulp gelanceerd werd en door EXPOO opgevolgd wordt.
Binnen de eerder beperkte middelen die in de sector worden voorzien zoeken we tenslotte ook aanhoudend naar voldoende draagkracht en erkenning om deze specifieke vorm van ondersteuning in de toekomst niet enkel te borgen, maar ook verder te laten groeien.
Auteur
De vijver vzwJaar van publicatie
2023
