Ondersteunen van ouderschap in detentie

Doel

•    Ondersteunen van ouders in een niet-evidente opvoedingssituatie door het aanbieden van laagdrempelig en toegankelijk aanbod
•    Initiëren van verbindend spelen tijdens kinderbezoek en gezinsactiviteiten
•    Erkennen en waarderen van de stem van gedetineerde ouders, waardoor hun zelfvertrouwen en eigenwaarde groter worden
•    Inzetten op verbinding en bondig binnen een groep van kwetsbare ouders
•    Inspireren van medewerkers en vrijwilligers in gevangenissen in het aanbieden van laagdrempelig aanbod en het aankleden van ruimtes
•    Bespreekbaar maken van ouderschap in detentie, dat op vandaag nog steeds een taboeonderwerp is
•    Creëren van bewustzijn bij beleidsmakers, andere opvoeders en de samenleving als geheel
•    Werken aan de toegankelijkheid en gezinsvriendelijkheid van gevangenissen, want ook zij hebben een rol op te nemen in de opvoeding van kinderen

Doelgroep

•    Gezinnen met een ouder in detentie
•    Medewerkers en vrijwilligers in gevangenissen

Werkwijze

Aan de ene kant organiseren we aanbod voor gedetineerde ouders, al dan niet met hun kind. Concreet gaat het om: 
•    Creatieve ouder-kind workshops tijdens het kinderbezoek of familiedagen, zoals o.a. de workshops Kringloopspelen, Vers Verzonnen Verhaal, Speelgoed maken met karton en Spelen met natuur. 
•    Ouderreeksen waar opvoedingsvragen centraal staan. Tijdens deze ouderreeksen bepalen de gedetineerde ouders de onderwerpen die aan bod komen. We spreken hen aan als ouder, niet als gedetineerde.
•    In Merksplas staat momenteel een storytelling project in de steigers: hier gaan we gedetineerde ouders ondersteunen in het omtoveren van hun zelf gemaakte verhalen tot verbindende en interactieve luisterverhalen voor hun kinderen.

Aan de andere kant zetten we ook in op het sensibiliseren van medewerkers en vrijwilligers in de gevangenis: samen met hen denken we na over hoe ouderschap en opvoeding in de heel specifieke context van een gevangenis toch een plaats kan krijgen. Dit doen we o.a. door het organiseren van inspiratiesessies over het aankleden van ruimtes waar gezinnen op bezoek komen en brainstormmomenten over aanbod voor gezinnen.

Partners

•    Organisatieondersteuners en trajectbegeleiders verbonden aan Justitieel Welzijnswerk van CAW
•    Sport- en cultuurfunctionarissen van de Rode Antraciet 
•    Vrijwilligers in gevangenissen

Wat maakt je praktijk tot een succes?

•    We zijn flexibel in het aanpassen van onze werkvormen aan de gevangenis en de noden die daar op dat moment zijn
•    Met heel weinig middelen, bv. door het inzetten van duurzaam en kosteloos materiaal, maken we het verschil voor gezinnen met een gedetineerde ouder
•    Binnen onze ouderreeksen ligt de regie bij de doelgroep: het zijn de gedetineerde ouders die de thema’s bepalen, dit vergroot de betrokkenheid en het eigenaarschap
•    Ons aanbod zet aan de ene kant in op bonding binnen een kwetsbare groep van ouders. Aan de andere kant zorgt het voor een groter zelfvertrouwen en eigenwaarde bij de deelnemers.
•    Door medewerkers en vrijwilligers actief te betrekken bij ons aanbod, veranderen we de mindset: er is meer mogelijk in een gevangenis dan je op het eerste zicht zou denken.

Welke uitdagingen liggen er voor?

•    We hebben moeten leren omgaan met de strikte regels en veiligheidsmaatregelen in een gevangenis en passen onze werkwijze en materialen daaraan aan
•    We proberen zoveel mogelijk aan te bieden binnen de beperkte werkingsmiddelen die in gevangenissen vaak maar ter beschikking zijn
•    Bij ouderreeksen fluctueert het deelnemersaantal nogal eens omdat gedetineerden soms overgeplaatst worden naar een andere gevangenis, vrijgelaten worden, aan het werk zijn,…