Hoe een Samenlevingsdienst kan bijdragen tot meer burgerschap bij jongeren.

Doel

Jongeren kiezen een gastorganisatie met een maatschappelijke doelstelling en gaan zich daar gedurende een periode van 6 maanden engageren als burgers in dienst. Tijdens deze periode krijgen ze daarnaast nog diverse vormingen over onder andere democratie, milieu en klimaat, het samenleven en EHBO. Het volledige traject is gericht op het bevorderen van de burgerzin, de sociale diversiteit, de solidariteit en de individuele autonomie van de jongeren. Ze leggen dit traject samen af met andere jongeren met diverse achtergronden (hoog of laag opgeleid, met of zonder migratieachtergrond, nieuwkomers, ...) en wisselen regelmatig ervaringen uit.

Het hele traject wordt goed begeleid en omkaderd zodat de jongeren na 6 maanden een (nieuwe) betere keuze kunnen maken om hun leven verder invulling te kunnen geven en hun diensten verder te kunnen bewijzen aan de samenleving.

Het hele traject wordt plechtig afgesloten met een slotmoment in het Federaal Parlement. Parlementairen eren de jongeren met de overhandiging van een certificaat Dit geeft erkenning aan de dienst die deze jongeren bewezen hebben ten aanzien van onze samenleving.

Doelgroep

Jongeren tussen de 18 en 25 jaar die verblijven op Belgisch grondgebied.

Werkwijze

Jongeren dienen zelf een aanvraag in te dienen bij het Platform voor de Samenlevingsdienst als ze wensen deel te nemen. Ze kunnen op vraag een infosessie krijgen waarbij de dienst wordt voorgesteld.

Er wordt een jongerenbegeleider en een psycho-sociaal begeleider aangeduid die hen gedurende de hele dienst begeleidt. Samen wordt gezocht naar een gastorganisatie waar de dienst zal uitgevoerd worden.

Bij de start van de 6 maanden worden de jongeren in een groep van 25 diverse deelnemers een week lang ondergedompeld in verschillende aspecten van de samenleving. Ook tijdens het traject wordt 1 dag per week uitgetrokken voor een thematische vorming (enkele verplichte thema's, maar ook vormingen op maat).

Partners

Middenveldorganisatie in de sectoren van onderwijs, jeugdwerk, welzijn en gezondheid, sport en cultuur. Maar ook lokale besturen. De dienst wordt georganiseerd in heel België, dus in Vlaanderen, Wallonië en Brussel kunnen de jongeren bij een cel van het Platform van de Samenlevingsdienst terecht die hen dan in contact brengt met een organisatie waar ze hun dienst kunnen uitvoeren.

Wat maakt je praktijk tot een succes?

Jongeren die deze dienst hebben afgerond kiezen achteraf vaak weldoordacht voor een (andere) studieopleiding of voor een specifieke job binnen een sector die hen echt interesseert.

Het principe van een samenlevingsdienst wordt door heel wat beleidsmakers als een meerwaarde gezien en krijgt dan ook veel politieke steun.

Het Platform voor de Samenlevingsdienst in België kan ook terugvallen op de contacten met andere Europese landen die een gelijkaardig project hebben. De Nederlandse samenlevingsdienst heeft zelfs haar werkwijze gebaseerd op het Belgisch model omdat deze zo grondig uitgebouwd en onderbouwd is.

Welke uitdagingen liggen er voor?

De dienst is op Vlaams niveau minder sterk uitgebouwd dan in het Waals gewest. Er moet dus nog extra ingezet worden op een bredere spreiding van het aanbod in Vlaanderen en meer bekendheid bij jongeren en middenveldorganisaties en lokale besturen waardoor er een hogere deelname is.