Samen het risico op VGV inschatten

1. Beluister de ouder en ga na hoe zij (en hun familie) staan tegenover VGV. Sensibiliseer hen rond de gevolgen van VGV op korte en lange termijn. Informeer hen over het verbod in België en het gegeven dat VGV een schending is van de mensenrechten. Je kan hiervoor gebruik maken van het materiaal dat Gams ontwikkelde, zoals de gespreksleidraad, een flyer en een paspoort 'stop VGV'.
2. Werken met gezinnen (in verontrustende situaties) is geen exacte wetenschap. Schakel je collega’s in om samen het risico te evalueren. Overleg draagt bij tot kwaliteitsvol handelen. 
3. Je kan je casus ook voorleggen aan externen, zoals een intercultureel bemiddelaar van GAMS, een Vertrouwenscentrum Kindermishandeling of een Ondersteuningscentrum Jeugdzorg om handvatten aangereikt te krijgen en mogelijke pistes te exploreren. Je kan ook samenwerken en/of verwijzen naar de referentiecentra in Brussel of Gent.

De stappen die je zet, hangen af van hoe hoog je het risico op VGV inschat, de bereidheid van het gezin om een beroep te doen op hulpverlening en de tijd die er is tot het moment dat de VGV vermoedelijk zal uitgevoerd worden.

Weinig of geen risico

Blijf alert en volg de situatie goed op. 

Informeer en sensibiliseer.

Hoog risico - Medewerking - Niet acuut

• je schat het risico hoog in
• ouders zijn bereid om verder in gesprek te gaan
• de VGV zal vermoedelijk niet op korte termijn uitgevoerd worden

Bekijk samen met je team, welke hulp je kan inschakelen om de veiligheid van het kind te garanderen. Je kan bijvoorbeeld samen op huisbezoek gaan met een medewerker van GAMS België of advies vragen aan een Vertrouwenscentrum Kindermishandeling.

Hoog risico - Geen medewerking - Niet acuut

• je schat het risico hoog in
• ouders zijn niet bereid om verder in gesprek te gaan
• de VGV zal vermoedelijk niet op korte termijn uitgevoerd worden

Doe een melding bij een gemandateerde voorziening om gedwongen hulpverlening op te starten. Ook medewerkers van GAMS België kunnen in dergelijke situaties ondersteunen.

Hoog risico - Acuut

Als je vermoedt dat de VGV op korte termijn zal uitgevoerd worden in België of in het buitenland, doe dan een melding bij het parket. Vraag naar de referentiemagistraat VGV. Het parket kan beschermende maatregelen nemen om de VGV te voorkomen. 

Je kan de detectometer van GAMS gebruiken, die je ondersteunt in de te ondernemen acties.

Een aantal signalen kunnen gelinkt worden aan een uitgevoerde besnijdenis of infibulatie.

Kinderen jonger dan 3 jaar

• bloedverlies
• wonde ter hoogte van de vulva
• pijn bij het plassen
• pijn tijdens de verzorging
• verandering in gedrag

Van 3 tot 18 jaar

• moeilijkheden bij het urineren, zoals veelvuldig moeten plassen, lang op toilet blijven zitten, …)
• pijnlijke maandstonden
• pijn ter hoogte van het litteken en hierdoor angst voor bepaalde bewegingen (fietsen, springen)
• gedragsveranderingen, zoals een verminderde concentratie
• kind dat niet terugkomt na een schoolvakantie of een langdurige onverklaarde afwezigheid op school

Volgens de State of the Art JGZ is het niet aangewezen om een systematisch onderzoek te doen van de genitaalstreek van alle jonge meisjes.
Heb je een vermoeden van VGV of een niet-pluisgevoel of ben je verontrust, dan doe je wel een inspectie van de genitaalstreek.

VGV is niet zo eenvoudig vast te stellen. Een onderzoek door een gespecialiseerd arts is sowieso nodig om de diagnose te kunnen stellen.

Soms komt een spontane verkleving van de labia voor die niet veroorzaakt wordt door VGV. In zo'n situatie verwijs je naar de behandelend arts als er ook vulvaire of urinaire klachten of symptomen aanwezig zijn.