Kinderwens
In de eerste fase van de perinatale levensfase staan koppels voor de beslissing om ouder te worden en een kindje te verwelkomen. Dit moment kan vol verwachting zijn, maar ook vol onverwachte wendingen en emoties, variërend van diepe vreugde tot twijfel en verdriet als de ervaring anders verloopt dan gehoopt.
Al vanaf het moment dat de kinderwens ontstaat, begint een proces waarin ouders zich een beeld vormen van de baby, de bevalling en zichzelf als ouders. Dit beeld beïnvloedt hoe ze later met hun kind zullen omgaan.
Meer informatie: Kinderwens | Kind en Gezin
Kinderwens bij mensen met een beperking: Kinderwens | Fara
Zwangerschap
Het moment van de positieve zwangerschapstest kan een mix van gevoelens oproepen, zoals vreugde, angst en spanning. Gedurende het eerste trimester ervaren veel moeders fysieke ongemakken zoals misselijkheid en vermoeidheid, wat hun mentale welzijn kan beïnvloeden. Vaak verbetert dit in het tweede trimester, wanneer moeders zich fysiek beter voelen en angstgevoelens verminderen. Het is ook het moment waarop de zwangerschap zichtbaarder wordt, de baby begint te bewegen en de 20-weken echo, die de structurele ontwikkeling van de baby controleert, achter de rug is. In het derde trimester kunnen fysieke ongemakken weer toenemen, samen met een verminderde slaapkwaliteit, wat opnieuw een impact heeft op het mentale welzijn van de moeder.
Neurologisch gezien ondergaan de hersenen van de moeder veranderingen, al tijdens de zwangerschap. Deze veranderingen, zoals zwangerschapsdementie, worden toegeschreven aan een afname van grijze stofvolume, wat een rol speelt in sociale vaardigheden. Deze aanpassingen zijn bedoeld om de overgang naar het moederschap te vergemakkelijken en blijven merkbaar tot minstens 2 jaar na de bevalling. Soortgelijke veranderingen worden ook waargenomen bij vaders, maar deze beginnen pas na de bevalling.
Postpartum
Na de bevalling volgt opnieuw een aanpassingsperiode, die voor veel vrouwen psychologische uitdagingen met zich meebrengt. Tussen 40 en 80% van de vrouwen ervaart psychologische moeilijkheden bij het moederschap, waaronder normale veranderingen zoals de babyblues of kraamtranen. Direct na de bevalling ervaren de meeste vrouwen stemmingswisselingen als gevolg van het plotselinge wegvallen van zwangerschapshormonen, zoals euforie, verdriet, angst en prikkelbaarheid. Deze zijn meestal van voorbijgaande aard.
Het postpartum aanpassingsproces verloopt met ups en downs, waarbij na 4 tot 6 weken vaak een dip in het mentaal welzijn van de moeder wordt bereikt, samen met de ontwikkelingsfasen van de baby. Gemiddeld duurt het 4 maanden en 23 dagen voordat vrouwen zich aanpassen aan het moederschap. Factoren zoals het verloop van de zwangerschap en bevalling, sociale steun en verwachtingen ten opzichte van de realiteit beïnvloeden deze overgang naar het ouderschap.
Een veelvoorkomend gevoel in het latere postpartum is eenzaamheid, omdat de partner weer aan het werk gaat en het nieuwigheidseffect van de baby afneemt, wat minder bezoek betekent. Ouders voelen soms de druk om alles zelf te moeten doen omdat ze voor de baby hebben gekozen, wat het moeilijk kan maken om hulp te aanvaarden.
