Het vergroten van ouderbetrokkenheid – activiteiten van ouders thuis en op school ter ondersteuning van het leren van hun kind – kan gemiddeld een leerwinst van 2 tot 3 maanden opleveren. Dat maakt het betrekken van ouders tot een belangrijke troef om leerachterstand te vermijden of alleszins te beperken.
Ouderbetrokkenheid staat of valt natuurlijk met het opbouwen van een goede relatie tussen ouders en school. In het boek ‘Warm, welkom en wederkerig. Naar een goede ouder- schoolsamenwerking’ (een uitgave van het VBJK uit 2018) pleiten de auteurs voor een zoektocht naar een wederkerige dialoog tussen ouders en school. Ze stellen dat ouderbetrokkenheid traditioneel al te vaak werd/wordt ingevuld als een eenrichtingsverkeer. De school heeft bepaalde verwachtingen van wat ouders zouden moeten doen en kunnen. Die verwachtingen worden als vanzelfsprekende norm gehanteerd en dus zelfs niet altijd geëxpliciteerd. Niet voldoen aan die verwachtingen leidt dan wel eens tot oordelen over ouders en tot een perceptie van ouders die weinig interesse tonen in het schoolse leven van hun kinderen. Nochtans blijkt uit zowat elk onderzoek dat ouders het beste willen voor hun kinderen en dat het begaan zijn met het verloop van de schoolloopbaan daar een prominent voorbeeld van is.
Uit de gezinsenquete van 2016 kwam naar voor dat medewerkers van school en CLB – na therapeuten – de op één na door ouders meest geraadpleegde groep van professionals zijn. Ouders hebben vragen hoe hun kinderen de lesinhouden verwerken, maar evenzeer hoe de school voor hun kinderen zorgt. Het is pas door de verwachtingen van school en ouders over elkaars rol goed te matchen dat vertrouwensrelaties kunnen worden opgebouwd en dat kan worden vermeden dat ouders afhaken. Om zorgzaam te kunnen omgaan met een zeer heterogene groep van ouders (die verschillen in financiële, culturele en sociale mogelijkheden) zullen scholen zich laagdrempelig en outreachend moeten opstellen (VBJK, 2018). Pas dan kan een wederkerige dialoog tussen ouders en scholen op gang komen.
Wederkerigheid staat voor tweerichtingsverkeer, wederzijdse dialoog. Dat betekent dat de school ook in de ouder, het gezin, de ruimere context is geïnteresseerd en zich afvraagt hoe ze (groepen) kwetsbare ouders het best zou kunnen ondersteunen. Beide partners luisteren naar elkaar, ze leren elkaar kennen, ze hebben vertrouwen, ze onderhandelen en maken goede afspraken. Wederzijds respect en het expliciteren van elkaars verwachtingen zijn dé voorwaarden voor een goed partnerschap. (VBJK, 2018).
