Interventie

Geïntegreerd groepsaanbod gezinsondersteuning, met bruggen naar kinderopvang, werk, opleiding en inburgering

Dit geïntegreerd groepsaanbod ondersteunt moeders met jonge kinderen via een kortdurend en flexibel traject, gericht op doorstroom naar reguliere voorzieningen zoals kinderopvang, werk, opleiding of inburgering. Het aanbod versterkt zowel de kansen van moeders als van hun kinderen, met aandacht voor participatie, zelfredzaamheid en opvoedingsvaardigheden.

Doelgroep

De praktijk richt zich op moeders met jonge kinderen (0-3 jaar) in een maatschappelijk kwetsbare positie, die door praktische of psychologische drempels moeilijk aansluiting vinden bij reguliere voorzieningen zoals kinderopvang, werk of taalonderwijs. Vaak hebben ze een beperkt sociaal netwerk en ervaren ze uitdagingen op het vlak van taal, zelfredzaamheid of toegang tot basisdiensten. Hoewel de focus op moeders ligt, heeft het aanbod ook een positieve weerslag op hun kinderen en indirect op vaders, door versterkte gezinsondersteuning en gedeelde verantwoordelijkheden.

Doel

Deze praktijk versterkt de sociale en maatschappelijke participatie van kwetsbare moeders en hun jonge kinderen. Voor moeders richt het zich op zelfredzaamheid, opvoedingsondersteuning, netwerkuitbreiding en doorstroom naar reguliere voorzieningen (taal, werk, kinderopvang). Voor kinderen stimuleert het welbevinden, ontwikkeling en een warme overgang naar school of opvang. Daarnaast signaleert de praktijk drempels in beleid en voorzieningen, met als doel structurele toegankelijkheid te verbeteren.

Aanpak

Dit geïntegreerde groepsaanbod combineert taalonderwijs, opvoedingsondersteuning, sociale netwerkopbouw en kinderstimulering in één traject voor kwetsbare moeders en hun jonge kinderen (0-3 jaar).

Kernpunten van de aanpak:

Toeleiding & intake
- Via netwerkpartners (OCMW, Kind & Gezin, Huis van het Kind) en mond-tot-mondreclame.
- Vrijwillige deelname, maar met aandacht voor motivatie en drempelverlaging.
Geïntegreerde werking
- Voor moeders: Nederlands leren, maatschappelijke oriëntatie, opvoedingsvaardigheden en trajectbegeleiding naar werk/opleiding.
- Voor kinderen: Spelenderwijs ontwikkelingsstimulering, wennen aan opvang en interactie met leeftijdsgenoten.
- Gezamenlijke momenten: ouder-kindactiviteiten om binding en taalstimulering te versterken.
Kleine groepen en flexibiliteit
- Groepen van 7-12 moeders met max. 15 kinderen.
- Thema’s op maat (bv. gezondheid, schoolkeuze, werk) afgestemd op noden van de groep.
Duur en doorstroom
- 4 maanden tot 1 jaar, 2-3 halve dagen per week.
- Focus op warme doorstroom naar kinderopvang, school, werk of taalonderwijs.
Samenwerking met partners
- Integratie van expertise uit kinderopvang, onderwijs, welzijn en arbeidsbemiddeling.

Over de ontwikkelaars

De praktijk is gebaseerd op verschillende projecten:

AMIF-proeftuinen ‘Inburgering op maat voor laaggeschoolde moeders met jonge kinderen’ (Vervaet & Geens, 2016)
PACE-projecten ((Providing Access to Childcare and Employment) van het Europese Interreg 2 Zeeën-programma): flexibiliteit-in-de-kinderopvang.pdf (Raes et al., 2020); vernieuwende projecten Huis van het Kind: Vernieuwende projecten Huizen van het Kind | Opgroeien (Opgroeien, s.d.).

Deze beschrijving kwam tot stand in samenwerking met 5 praktijken: Huis van het Kind Ieper (Klimop), Huis van het Kind Hoboken (Taalbubbels Plus), Huis van het Kind Mechelen (Mama Leert), Huis van het Kind Willebroek (Mama Leert) en Huis van het Kind Lier (MamaLier).

Besluit commissie

De commissie besluit dat de praktijk ‘Geïntegreerd groepswerk gezinsondersteuning met bruggen naar kinderopvang, werk, opleiding en inburgering’ een bijzonder waardevolle en goed onderbouwde praktijk is, gericht op moeders van jonge kinderen die zich in een maatschappelijk kwetsbare positie bevinden, met als doel hen te ondersteunen via een geïntegreerd aanbod.

De commissie waardeert de heldere beschrijving van de aanpak, die bestaat uit een gevarieerd pallet aan uitvoeringen. Concrete voorbeelden en citaten illustreren de meerwaarde voor deelnemers. Er is wel nog ruimte voor verbetering, zoals het systematischer monitoren van de langetermijneffecten. Hoewel er nog geen specifiek onderzoek naar deze praktijk is uitgevoerd, bieden andere studies sterke evidentie voor het belang van toegankelijke, kwaliteitsvolle basisvoorzieningen en geïntegreerde ondersteuning op maat. Deze praktijk toont potentie voor brede overdraagbaarheid, dankzij de heldere visie, flexibele aanpak en het inzetten op samenwerking en competent personeel, wat cruciaal is om de doelgroep effectief te bereiken en drempels in voorzieningen te verlagen.