Achtergrondinformatie en documentatie

Het VAPH biedt dienstverlening aan voor kinderen, jongeren en volwassenen met een (vermoeden van) handicap. Rechtstreeks toegankelijke hulp en individuele materiële bijstand van het VAPH zijn er zowel voor minder- als meerderjarige personen met een handicap. In dit rapport is de grens op 21 jaar genomen voor deze vormen van ondersteuning. Een MFC en/of PAB is specifiek voor kinderen en jongeren met een handicap tot en met respectievelijk 21 jaar (onder voorwaarden verlengbaar tot en met 25 jaar) en tot en met 22 jaar.  Jongeren met een handicap die ook na deze leeftijd nog nood hebben aan intensieve, handicapspecifieke ondersteuning kunnen deze ondersteuning verderzetten via een persoonsvolgend budget. Het persoonsvolgend budget is een budget op maat waarmee meerderjarige personen met een handicap zorg en ondersteuning kunnen kopen binnen hun eigen netwerk, bij vrijwilligersorganisaties, bij individuele begeleiders, bij professionele zorgverleners en bij door het VAPH vergunde zorgaanbieders. Voor meer info rond ondersteuning van +22-jarigen kan je terecht op het jaarverslag VAPH.

Hulpverleningstrajecten bij het VAPH zijn vaak langdurige trajecten. In de cijfers over welke jeugdhulp men krijgt wordt niet geteld op dossier, maar op unieke minderjarige.

In de cijfers op maat wordt ook basisondersteuningsbudget uitgekeerd door de Vlaamse sociale bescherming opgenomen als inclusie bevorderende maatregel. Deze wordt niet opgenomen in het rapport bereik van de jeugdhulp omdat het een preventieve actie is. 

Het agentschap Opgroeien organiseert verschillende hulpverleningsvormen, waarbij de aanleiding zowel een verontrustende opvoedingssituatie (VOS) als een als misdaad omschreven feit kan zijn (MOF). 

Voor jeugdhulp hebben we deze cijfers opgedeeld in hulp geboden door een voorziening en pleegzorg. Hulp door een voorziening kan zowel rechtstreeks als niet rechtstreeks toegankelijke hulp zijn, van eerder preventief zoals positieve heroriëntering tot behandelingstrajecten in een ges+ of veilig verblijf setting. Pleegzorg gaat over de volledige bandbreedte van ondersteunende pleegzorg, perspectiefzoekende tot perspectiefbiedende. Voor het jaar 2022 wordt ook data voor 1gezin1plan gepubliceerd. 

In de cijfers over welke hulp kinderen en jongeren krijgen, spreken we van dossiers. Hieronder verstaan we een opgestart dossier door een voorziening, waarbij verschillende hulp kan geschakeld worden binnen één organisatietype. Er is sprake van een nieuwe dossier als hulp stopgezet is en na verloop van tijd opnieuw wordt opgestart, maar ook als er een andere voorziening hulp gaat bieden of een ander organisatietype. 

Andere hulpverleningsvormen zoals herstelgerichte constructieve afhandeling (HCA) of Naadloze Flexibele Trajecten (NAFT) worden hier niet in opgenomen omdat ze niet als jeugdhulp pur sang worden beschouwd. Ze zijn wel terug te vinden in het BINC rapport. 

De gemeenschapsinstellingen maken ook deel uit van dit rapport, voor zowel de MOF als VOS (time-out) trajecten. Voor het Vlaams Detentiecentrum worden geen gegevens bijgehouden in DOMINO GI en wordt dus niet meegenomen in dit rapport. Meer info is ook terug te vinden in het rapport verontrusting. 

De begeleidingen door de consulenten van het ondersteuningscentrum jeugdhulp (OCJ) of sociale dienst jeugdrechtbank (SDJ) zijn terug te vinden in het rapport verontrusting net als de MANO werking van het vertrouwenscentrum kindermishandeling (VK).

Vanuit de afdeling continuïteit en toegang wordt cliëntoverleg, bemiddeling en de ronde tafels jongvolwassenen opgenomen in cijfers op maat. De andere acties die ze ondernemen om hulpverlening te faciliteren zijn terug te vinden in het rapport aanvragen jeugdhulp 

Het vertrouwenscentrum kindermishandeling (VK) werkt sinds 2022 met een nieuwe applicatie. Data werden wel gemigreerd, waardoor tijdslijnen kunnen gecreëerd worden. Doch de data in het huidig jaarverslag mogen niet vergeleken worden met de data in de vorige jaarverslagen jeugdhulp omdat er op een andere manier wordt geteld. 

Bij laagdrempelige hulpverlening (bv. chat via VK) wordt niet altijd het geslacht of de leeftijd geregistreerd, vandaar het balkje 'onbekend'. 

De centra voor algemeen welzijnswerk (C.A.W.) ondersteunen kinderen en jongeren op verschillende levensdomeinen en met aandacht voor de context. We spreken van een begeleiding wanneer er wordt gewerkt naar de realisatie van doelstellingen. Deze zijn mee opgenomen in het rapport bereik van de jeugdhulp. 

De leeftijd wordt niet steeds geregistreerd bij het C.A.W, vandaar het balkje ‘onbekend’. Het was niet mogelijk de regio te bepalen op basis van domicilie van kind/jongere, daarom zijn de filters op regio voor de C.A.W. op basis van adres van het C.A.W. waar de begeleiding liep. 

Het CAW biedt ook onthaal, waarbij in één of meerdere gesprekken, aan vraagverheldering met de jongere wordt gedaan. Dit wordt gezien als een fase die meer generalistisch of preventief is dan jeugdhulp. De cijfers rond de onthaalwerking van de CAW zijn wel terug te vinden bij cijfers op maat 

De centra geestelijke gezondheidszorg behandelen kinderen, jongeren en volwassenen. Kinderen en jongeren tot 25 jaar werden meegenomen in dit rapport. Het was niet mogelijk de regio te bepalen op basis van domicilie van kind/jongere, daarom zijn de filters op regio voor de C.G.G. op basis van adres van het C.G.G. waar de begeleiding liep. 

In de wie krijgt jeugdhulp wordt het aantal unieke kinderen en jongeren geteld, in de welke jeugdhulp krijgen ze het aantal zorgperiodes. Een zorgperiode wordt gedefinieerd als 

De wachttijd wordt berekend tussen de aanmelding, het eerste face-to-face gesprek (FTF 1) en het tweede face-to-face gesprek (FTF2). Het eerste is meestal het intakegesprek, het tweede de start van de behandeling. 

De centra voor leerlingenbegeleiding begeleiden alle leerlingen die schoollopen in Vlaanderen en Brussel van bij de instap in het kleuteronderwijs tot aan het verlaten van het leerplichtonderwijs. Vragen aan het CLB kunnen zowel rechtstreeks van de leerling en/of zijn ouder(s) komen als vanuit het schoolteam. De CLB’s geven steeds cijfers per schooljaar. Voor het verslag van 2022 wordt dit gelijkgesteld met het schooljaar 2021-2022. De cijfers m.b.t. de vraaggestuurde werking die in cijfers op maat vermeld zijn worden net als de cijfers van de inloopteams of de onthaalwerking van de C.A.W’s niet meegeteld in de bereikcijfers. Dit wordt niet beschouwd als jeugdhulp, maar preventieve/generalistische werking.

De inloopteams zijn gevestigd in 15 kansarme buurten in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en werken buurtgericht. Ze vervullen opdrachten ten aanzien van (aanstaande) gezinnen met jonge kinderen in een maatschappelijk kwetsbare positie. De data in cijfers op maat zijn aangeleverd door de inloopteams zelf, die de data in hun registratiesysteem in eigen beheer hebben. Voor de interpretatie van de cijfers is het belangrijk te weten dat de 15 inloopteams werken in bepaalde kansarme buurten in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en dus niet heel Vlaanderen dekken. Een groot aantal anonieme contacten (meer dan 1.000 anonieme contacten voor alle inloopteams samen) worden niet in onderstaande gegevens vervat omdat niet geweten is over hoeveel ‘unieke’ gezinnen het gaat. De teleenheid is hier niet op kindniveau maar wel op gezinsniveau.

De inloopteams worden niet als jeugdhulp beschouwd maar als een generalistische preventieve werking en zijn daarom enkel in cijfers op maat opgenomen maar niet in bereik.