Cijfers op maat

Je vindt de cijfers hierboven ook terug in deze Excelbestanden.

• Het aantal opvangplaatsen is het aantal plaatsen in vergunde opvanglocaties voor baby’s en peuters. Deze cijfers zijn niet in dit dashboard opgenomen: 
  •    nog niet vervulde subsidiebeloften die tot nieuwe plaatsen kunnen leiden
  •    vergunde locaties die alleen schoolkinderen opvangen. Bekijk de cijfers over de opvang van schoolkinderen. 
• De cijfers over plaatsen en locaties zijn uitgesplitst naar inkomenstarief en opvangsoort: 
  • volgens inkomenstarief (een prijs op basis van het inkomen):  
    • locaties of plaatsen met inkomenstarief
    • locaties of plaatsen zonder inkomenstarief (vrije prijs) 
    • locaties IKT-MIX: locaties die zowel plaatsen met inkomenstarief als plaatsen met vrije prijs hebben  
  • per opvangsoort:  
    • groepsopvang, gezinsopvang (onthaalouders) en samenwerkende onthaalouders (groepsopvang). Lees meer over de verschillen. 
    • Hoe tellen we het aantal plaatsen? 
      • Voor groepsopvang en gezinsopvang zonder sociaal statuut: het aantal plaatsen dat vermeld staat op de vergunning
      • Voor gezinsopvang en groepsopvang samenwerking met onthaalouders in een werknemersstatuut of sui generis-statuut: het aantal gesubsidieerde plaatsen. Een sui generis-statuut geeft onthaalouders sociale rechten, maar ze zijn geen werknemer. 
• Het aantal plaatsen per 100 kinderen is de verhouding van het aantal opvangplaatsen en het totaal aantal kinderen tussen 0 en 3 jaar. 
  • Voor het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest nemen we 30% van de officiële cijfers van Statbel. 
  • Voor het Vlaamse Gewest nemen we het aantal kinderen uit de databanken van Opgroeien. De overgang in 2021 van de databank Mirage naar de databank van Groeipakket heeft een beperkte impact op het algemene niveau, maar kan lokale evoluties mogelijk deels verklaren.

Waarom meten we het gebruik in september?

In september zijn er geen officiële vakantiedagen en veel kinderen maken dan de overstap naar het kleuteronderwijs. Dit maakt september een geschikte maand om het gebruik te evalueren.

Hoe berekenen we het gebruik?

• We gebruiken de aanwezigheidsregistraties van kinderen in alle opvanglocaties, ongeacht of ze in de eigen gemeente worden opgevangen of niet.
• We delen dit cijfer door het totale aantal kinderen voor dat geografische niveau, zoals gekend in de databanken van Opgroeien.

We tonen gegevens volgens de woonplaats van het kind. Dankzij de koppeling met het MAGDA-platform kan Opgroeien officiële domiciliegegevens uit authentieke bronnen op een veilige manier ophalen. 

Kenmerken van het gezin

Dankzij een koppeling van databanken tonen we het gebruik ook op basis van profielkenmerken van het gezin die Opgroeien registreert voor de preventieve gezinsondersteuning door Kind en Gezin. Op basis van de gegevens over de kansarmoedesituatie in het gezin en de geboortenationaliteit van de moeder van het kind onderscheiden we vier groepen kinderen:

1. moeder van Belgische origine en in kansarmoede geboren
2. moeder van Belgische origine en niet in kansarmoede geboren
3. moeder van niet-Belgische origine en in kansarmoede geboren
4. moeder van niet-Belgische origine en niet in kansarmoede geboren
    

• Om de anonimiteit van de opvanggebruikers te garanderen tonen we de gegevens voor de vier groepen enkel op gewestelijk en provinciaal niveau: zie pagina 2 van het dashboard.
• Op gemeentelijk niveau tonen we de gegevens voor de kansarmoedesituatie en de origine van de moeder apart: zie pagina 3 van het dashboard.  
   
• Meer info over kansarmoede
   

Leeftijd van de kinderen

De gegevens per leeftijdsklasse tonen hoeveel kinderen per leeftijdsklasse formele opvang gebruikten in september.

• Het aandeel bij jonge kinderen is laag, omdat velen van hen nog niet naar de opvang gaan in die maand.
• Het aandeel bij kinderen ouder dan 30 maanden is eveneens laag, omdat veel van hen al naar school gaan in september.

Inkomenstarief of vrije prijs

Het gebruik volgens opvangtype toont het aandeel van kinderen dat 

• enkel opvang met inkomenstarief (IKT) heeft gebruikt.
• enkel opvang zonder inkomenstarief heeft gebruikt.
• zowel opvang met inkomenstarief als zonder inkomenstarief heeft gebruikt. 
  • In september maakte slechts een klein deel van de kinderen gebruik van zowel opvang met inkomenstarief als opvang met vrije prijs.

Dit dashboard toont cijfers over het aandeel kinderen tot maximaal 3 jaar oud die sinds hun geboorte minstens één dag aanwezig waren in formele opvang. We kijken terug om een beter beeld te krijgen van:

1. Het aandeel kinderen dat tijdens de eerste levensjaren formele opvang heeft gebruikt.
2. Het aandeel kinderen dat (nog) geen formele opvang heeft gebruikt.

Er zijn drie pagina’s: Vlaams Gewest, per provincie en per gemeente. Meer informatie vind je onder het dashboard.

Hoe berekenen we het gebruik?

• We gebruiken de aanwezigheidsregistraties van kinderen in alle opvanglocaties, ongeacht of ze in de eigen gemeente worden opgevangen of niet.
• Vervolgens delen we dit cijfer door het totale aantal kinderen voor dat geografische niveau, zoals gekend in de databanken van Opgroeien.

De cijfers hebben betrekking op kinderen die op 31 december van het voorgaande jaar maximaal 3 jaar oud waren. 

Dankzij de invoering van de kinderopvangtoeslag heeft Opgroeien vanaf 2019 de aanwezigheden van kinderen in opvanglocaties met vrije prijs.. Daarom kunnen vanaf eind 2021 terugkijken naar de eerste drie levensjaren voor de gehele formele opvang. 

We tonen gegevens volgens de woonplaats van het kind. Dankzij de koppeling met het MAGDA-platform kan Opgroeien officiële domiciliegegevens uit authentieke bronnen op een veilige manier ophalen. 

Kenmerken van het gezin

Dankzij een koppeling van databanken tonen we het gebruik ook op basis van profielkenmerken van het gezin die Opgroeien registreert voor de preventieve gezinsondersteuning door Kind en Gezin. Op basis van de gegevens over de kansarmoedesituatie in het gezin en de geboortenationaliteit van de moeder van het kind onderscheiden we vier groepen kinderen:

1. moeder van Belgische origine en in kansarmoede geboren
2. moeder van Belgische origine en niet in kansarmoede geboren
3. moeder van niet-Belgische origine en in kansarmoede geboren
4. moeder van niet-Belgische origine en niet in kansarmoede geboren
    

• Om de anonimiteit van de opvanggebruikers te garanderen tonen we de gegevens voor de vier groepen enkel op gewestelijk en provinciaal niveau: zie pagina 2 van het dashboard.
• Op gemeentelijk niveau tonen we de gegevens voor de kansarmoedesituatie en de origine van de moeder apart: zie pagina 3 van het dashboard.  
   

Leeftijd van de kinderen

De gegevens per leeftijdsklasse tonen hoeveel kinderen per leeftijdsklasse formele opvang gebruikten:

Terugkijkend zien we dat het aandeel bij jonge kinderen lager ligt dan bij oudere kinderen. Dit is logisch, aangezien veel jonge kinderen (nog) niet naar de opvang gaan. Bovendien ligt het gebruik bij een terugblik uiteraard hoger dan het gebruik in de maand september.

Inkomenstarief of vrije prijs

Het gebruik volgens opvangtype toont het aandeel van kinderen dat 

• enkel opvang met inkomenstarief (IKT) heeft gebruikt.
• enkel opvang zonder inkomenstarief heeft gebruikt.
• zowel opvang met inkomenstarief als zonder inkomenstarief heeft gebruikt

Dankzij de invoering van de kinderopvangtoeslag heeft Opgroeien vanaf 2019 de aanwezigheden van kinderen in opvanglocaties met vrije prijs. Hierdoor konden we de opvangdagen in de eerste drie levensjaren voor het eerst in kaart brengen voor kinderen die eind 2021 drie jaar oud waren. Er zijn dus geen historische data van de jaren daarvoor.

Kinderen geboren in 2019 hebben de hele coronacrisis meegemaakt, wat ongetwijfeld invloed heeft gehad op het aantal opvangdagen.

Omdat het gaat om kinderen die allemaal in dezelfde geboortemaand zijn geboren, bevat dit dashboard geen provinciale of gemeentelijke cijfers.

Op elk niveau zie je ook de cijfers over de instapleeftijd volgens de kansarmoedesituatie van het gezin en de afkomst van de moeder. Door de combinatie van deze twee kenmerken onderscheiden we vier groepen kinderen:

1. met een moeder van Belgische origine en in kansarmoede geboren
2. met een moeder van Belgische origine en niet in kansarmoede geboren
3. met een moeder van niet-Belgische origine en in kansarmoede geboren
4. met een moeder van niet-Belgische origine en niet in kansarmoede geboren

Om de anonimiteit van de opvanggebruikers te garanderen tonen we de gegevens voor de vier groepen enkel op gewestelijk en provinciaal niveau: zie pagina 2 van het dashboard. Op gemeentelijk niveau tonen we de gegevens voor de kansarmoedesituatie en de origine van de moeder apart: zie pagina 3 van het dashboard.  

Dankzij de invoering van de kinderopvangtoeslag heeft Opgroeien vanaf 2019 de aanwezigheden van kinderen in opvanglocaties met vrije prijs. Hierdoor hebben we de instapleeftijd voor de gehele formele opvang pas voor kinderen die vanaf 2019 zijn geboren. Om volledige cijfers te kunnen geven, wachten we tot alle kinderen uit een geboortejaar minstens 2 jaar oud zijn voordat we nieuwe cijfers opladen.

De cijfers hebben betrekking op de situatie in september. 

• De gegevens vóór 2021 gaan enkel over kinderen die in locaties met inkomenstarief worden opgevangen. 
• Sinds de invoering van de kinderopvangtoeslag kent Opgroeien de aanwezigheden van kinderen in alle opvanglocaties. Dankzij een koppeling van databanken binnen Opgroeien kunnen we vanaf 2021 voor alle kinderen in de formele opvang achterhalen in welke gemeente ze wonen. 

We groepeerden de gegevens onder ‘andere gemeenten’ wanneer het aandeel kleiner dan of gelijk aan 1,5% was. Zo blijft het diagram leesbaar.

We stellen de cijfers voor volgens de woonplaats van het kind. Het is mogelijk dat een kind gebruikmaakt van opvang in een andere gemeente.

Het dashboard bevat cijfers over het gemiddelde inkomenstarief, het aantal attesten per inkomenstariefklasse en het aantal individueel verminderde tarieven. De gegevens hebben betrekking op de attesten die geldig zijn op 31 december van het betrokken jaar.

Het dashboard bestaat uit drie pagina’s.  

• Pagina 1: algemene cijfers tot op het niveau van de gemeenten, ook over de voorgaande jaren. 
• Pagina 2 en 3: inkomenstarief naargelang de kansarmoedesituatie van het gezin en de origine van de moeder. 
  • Deze gegevens zijn beschikbaar vanaf 2021, dankzij een koppeling binnen Opgroeien van de gegevens van kinderopvang aan de gegevens van de preventieve gezinsondersteuning. 
  • Door de combinatie van deze twee kenmerken onderscheiden we vier groepen kinderen:
    • met een moeder van Belgische origine en in kansarmoede geboren
    • met een moeder van Belgische origine en niet in kansarmoede geboren
    • met een moeder van niet-Belgische origine en in kansarmoede geboren
    • met een moeder van niet-Belgische origine en niet in kansarmoede geboren
  • Om de anonimiteit van de opvanggebruikers te garanderen tonen we de gegevens voor de vier groepen enkel op gewestelijk en provinciaal niveau: zie pagina 2 van het dashboard. Op gemeentelijk niveau tonen we de gegevens voor de kansarmoedesituatie en de origine van de moeder apart: zie pagina 3 van het dashboard.  

Aantal locaties minstens 1 dag gesloten door schorsing of opheffing

Dit cijfer toont het aantal vergunde locaties dat minstens één dag werd geschorst of opgeheven in het aangeduide jaar, zoals bekend op de datum rechtsboven in het dashboard. 

Locaties die eerst geschorst en erna opgeheven werden, worden slechts één keer geteld. Daarom komt de som van de individuele schorsingen en opheffingen niet overeen met de aantallen op de eerste lijn van het dashboard. Ook locaties die meerdere keren geschorst zijn in het aangeduide jaar, worden maar één keer meegeteld. 

Schorsingen

Deze cijfers tonen:

• het aantal vergunde locaties en plaatsen dat minstens 1 dag gesloten is door schorsing in het aangeduide jaar, zoals bekend op de datum rechtsboven in het dashboard. De ingangsdatum van de geschorste periode kan in het voorgaande jaar liggen.
• het aandeel (%) in het totale aantal vergunde locaties en plaatsen.

Geschorste locaties kunnen op het moment van rapportering weer open zijn. 

Opheffingen 

De cijfers tonen:

• het aantal vergunde locaties dat in het aangeduide jaar definitief werd gesloten door opheffing, zoals bekend op de datum rechtsboven in het dashboard.
• het aandeel (%) in het totale aantal vergunde locaties en plaatsen.

In dit jaarlijks rapport  van 'Provincie in cijfers' vind je per gemeente tot op wijkniveau heel wat gegevens over:

• het aanbod en gebruik van kinderopvang
• het aantal kinderen en hun eventuele maatschappelijke kwetsbaarheid

Dit rapport is een samenwerking van Opgroeien met de provincies. 

Opgroeien laat periodiek een steekproef van ouders met jonge kinderen bevragen over hun gebruik van kinderopvang. Zo krijgen we onder meer zicht op het aandeel kinderen dat informele opvang gebruikt. De meest recente studie dateert van 2018:

Belangrijkste resultaten bij 6594 gezinnen met niet-schoolgaande kinderen tussen 3 maanden en 3 jaar

• Gebruik
  • 87% gebruikte opvang.
  • 13% gebruikte noch formele, noch informele opvang. 
  • 10,4% gebruikte enkel informele opvang.
  • 58,2% combineerde formele en informele opvang.
  • 68,7% werd (ook) opgevangen door grootouders, andere familieleden of vrienden/kennissen, doorgaans niet voltijds (Informele opvang bleek dus nog erg belangrijk.) 
• Aantal dagen
  • Minder dan de helft van de kinderen die informele opvang gebruikten deed dat minder dan 2 dagen. Dit is mede te verklaren door het lager gemiddeld aantal dagen bij de (grote) groep kinderen die formele en informele opvang combineerde.
  • Kinderen die informele en formele opvang combineerden gebruikten gemiddeld 3,5 dagen formele opvang én 1,5 dag informele opvang per week (weekend niet inbegrepen). 
  • Kinderen die enkel gebruikmaakten van formele opvang deed dat gemiddeld 4,1 dagen per week. 
  • Kinderen die enkel informele opvang gebruikten, deden dat gemiddeld 3,1 dagen per week.

Voor meer informatie kan je terecht in het rapport hieronder.

Dit Excelbestand bevat gegevens over het aantal locaties en plaatsen per type voorzieningen voor het decreet kinderopvang van 2014. 

In die periode was er nog geen sprake van 'vergunningen' en werd er een onderscheid gemaakt tussen de erkende en de zelfstandige sector.